Giai đoạn 1929 – 1933 chứng kiến cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới lan rộng, ảnh hưởng nặng nề đến các nước thuộc địa như Việt Nam. Chính sách của Pháp nhằm bảo vệ quyền lợi tư sản đã đẩy kinh tế Đông Dương vào suy thoái, đời sống nhân dân, đặc biệt là công nhân và nông dân, trở nên khốn cùng.
.jpg)
Mâu thuẫn xã hội gay gắt, đặc biệt giữa nhân dân Việt Nam và thực dân Pháp, giữa nông dân và địa chủ phong kiến, đã dẫn đến các cuộc đấu tranh ngày càng quyết liệt.
Đầu năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời với Cương lĩnh chính trị đúng đắn, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào đấu tranh phát triển mạnh mẽ ở cả ba miền. Các cuộc biểu tình, bãi công của công nhân và nông dân diễn ra khắp nơi, đỉnh cao là vào ngày Quốc tế Lao động 1-5.
.jpg)
Ngày 1-5-1930, công nhân và nông dân Nghệ An, Hà Tĩnh biểu tình lớn, phối hợp đấu tranh đòi quyền lợi, phản đối chính sách áp bức của chính quyền thuộc địa. Sự kiện này đánh dấu bước phát triển mới của phong trào cách mạng, thể hiện tinh thần đoàn kết quốc tế và là tiền đề cho cao trào cách mạng 1930-1931.
Sau ngày 1-5, phong trào lan rộng, buộc chính quyền thuộc địa phải nhượng bộ một số yêu sách. Đảng kêu gọi nhân dân tiếp tục đoàn kết đấu tranh, ủng hộ công – nông Nghệ – Tĩnh.
Tháng 9-1930, phong trào công nông phát triển đến đỉnh cao. Các cuộc biểu tình quy mô lớn diễn ra ở nhiều nơi, chính quyền thực dân ở các làng xã tan rã, các ban chấp hành Nông hội đỏ (xã bộ nông) nắm quyền cai quản nông thôn.
.jpg)
Các “làng đỏ” hình thành ở Nghệ – Tĩnh, chính quyền Xô viết được thành lập, thực hiện các biện pháp của chính quyền cách mạng: xóa bỏ luật lệ cũ, thực hiện quyền tự do dân chủ, chia ruộng đất công cho dân cày nghèo, bãi bỏ thuế, xóa nợ, coi trọng học chữ quốc ngữ, thành lập đội tự vệ đỏ… Đây là những Xô viết đầu tiên trong lịch sử cách mạng Việt Nam – Xô viết Nghệ – Tĩnh.
Trước tình hình đó, Trung ương Đảng nhận định cần huấn chỉnh Xô viết, làm cho các tầng lớp nông dân ủng hộ Xô viết, đồng thời tổ chức lại các cấp ủy đảng.
Xô viết Nghệ – Tĩnh là kết quả của cao trào đấu tranh cách mạng, thực thi những biện pháp đầu tiên của chính quyền cách mạng, đem lại cuộc sống mới cho nhân dân.
.jpg)
Thực dân Pháp tiến hành khủng bố dã man, đàn áp phong trào. Trung ương Đảng kêu gọi nhân dân cả nước đoàn kết, ủng hộ Xô viết Nghệ – Tĩnh, chống “khủng bố trắng”.
Dù còn sơ khai và tồn tại trong thời gian ngắn, Xô viết Nghệ – Tĩnh đã thực thi chức năng của chính quyền nhà nước, thể hiện bản chất cách mạng và tính ưu việt của mình, để lại những kinh nghiệm quý báu cho Đảng.
Ý nghĩa quan trọng của phong trào cách mạng 1930 – 1931 ở Việt Nam là:
- Tổng diễn tập đầu tiên: Đây là cuộc “tổng diễn tập” đầu tiên của quần chúng nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng, đánh dấu bước ngoặt phát triển của cách mạng Việt Nam. Đảng Cộng sản và giai cấp công nhân khẳng định vai trò lãnh đạo, đồng thời cho thấy vai trò quan trọng của liên minh công – nông.
- Minh chứng cho sự đoàn kết: Phong trào chứng minh sự đoàn kết giữa công nhân, nông dân và binh lính, hình thành một lực lượng duy nhất đấu tranh chống đế quốc, phong kiến.
- Bài học kinh nghiệm: Đảng rút ra bài học kinh nghiệm về việc xây dựng chủ trương, đường lối đúng đắn, đề ra khẩu hiệu phù hợp với nguyện vọng của quần chúng.
- Tôi luyện đội ngũ cán bộ: Đảng Cộng sản Việt Nam và đội ngũ cán bộ, đảng viên được tôi luyện trong thực tiễn, khẳng định vai trò lãnh đạo và sức ảnh hưởng trong quần chúng. Đảng rút kinh nghiệm trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo thực tiễn.
- Góp phần vào phong trào cộng sản quốc tế: Phong trào và Xô viết Nghệ – Tĩnh giúp Quốc tế Cộng sản hiểu rõ hơn về cách mạng Việt Nam, đồng thời cổ vũ, động viên phong trào đấu tranh ở các nước thuộc địa khác.
Tóm lại, phong trào cách mạng 1930-1931 và Xô viết Nghệ – Tĩnh có ý nghĩa lịch sử to lớn, là bước ngoặt quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, để lại những bài học kinh nghiệm quý báu cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc.
