“Trở gió” của Nguyễn Ngọc Tư không chỉ là một bài văn, mà là một bức tranh sống động về miền quê Nam Bộ qua những cơn gió chướng cuối năm. Tác phẩm khắc họa sự thay đổi của cảnh vật và tâm trạng con người, thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc qua những cảm xúc chân thật và gần gũi.
Gió chướng, một đặc trưng của vùng đất này, được miêu tả một cách tinh tế và đa dạng. Ban đầu, gió nhẹ nhàng, e dè như “âm thanh từng giọt tinh tang, thoảng và e dè”. Sau đó, gió trở nên mạnh mẽ, cồn cào, nồng nhiệt nhưng vẫn “thiệt dịu dàng”. Sự thay đổi này không chỉ tác động đến cảnh vật mà còn khơi gợi những cảm xúc phức tạp trong lòng người.
Nhân vật “tôi” trong truyện trải qua những cung bậc cảm xúc “lộn xộn, ngổn ngang” khi gió chướng về. Niềm vui háo hức khi Tết đến gần, được sắm sửa quần áo mới xen lẫn với nỗi bực bội, buồn bã vì thêm một tuổi, “cảm giác như mất đi một cái gì đó”. Dù vậy, nhân vật vẫn luôn mong ngóng, chờ đợi gió chướng, bởi đó là mùa thu hoạch, mùa của sự no ấm và trù phú.
Mùa gió chướng gắn liền với mùa thu hoạch, với những sản vật đặc trưng của vùng đất. Lúa chín vàng rực rỡ, mía già ngọt nước, vú sữa chín cây căng bóng, dưa hấu ngọt lịm. Tất cả tạo nên một bức tranh quê hương trù phú, no ấm, đậm đà hương vị.
Câu văn cuối cùng của tác phẩm: “Ở đó, siêu thị chất đầy dưa hấu, dưa hành, dưa kiệu, bánh chưng, bánh tét, liệu ở đó có ai bán một mùa gió cho tôi?” gợi lên những suy tư về cái Tết hiện đại nơi phố thị xa hoa. Dù đầy đủ vật chất, nhưng nơi đó lại thiếu vắng những ký ức tuổi thơ, thiếu vắng “mùa gió chướng” thân thương. Đó là nỗi nhớ quê hương da diết, thường trực trong lòng người con xa xứ.
“Trở gió” không chỉ là một bài văn tả cảnh, mà còn là một tác phẩm giàu cảm xúc, thể hiện tình yêu quê hương sâu sắc của Nguyễn Ngọc Tư. Từng câu chữ đều thấm đẫm hương vị của miền quê Nam Bộ, gợi lên trong lòng người đọc những cảm xúc bồi hồi, xao xuyến về những giá trị truyền thống tốt đẹp.
Nếu một mai đi xa, những hình ảnh quen thuộc về “gió chướng” sẽ mãi in đậm trong tâm trí, như những thước phim quay chậm về một miền quê yên bình, trù phú: những nùi rơm vướng oằn nhánh me, giồng bạc hà cháy lá, con nước rong linh đinh, má đứng rê lúa, trấu bay xà quần, vài buồng cau quá lứa thắp lửa trên cao, tiếng chày quết bánh phồng thâm u trong rặng dừa nước, trời mát riu riu, nắng thức trễ nắng không ra vàng không ra trắng.
“Văn Bản Trở Gió” của Nguyễn Ngọc Tư thực sự là một tác phẩm đáng đọc, giúp chúng ta thêm yêu quý và trân trọng những giá trị văn hóa truyền thống của quê hương.
