Chúng ta thường có xu hướng đóng khung các khái niệm, gán nhãn cho chúng, ngay cả khi chúng còn trừu tượng hoặc chưa được hiểu rõ. Chẳng hạn như, cùng giới thì không thể yêu, khác giới thì không thể làm bạn. Vậy, liệu có tồn tại tình tri kỷ giữa những người khác giới, những người có khả năng hấp dẫn nhau nhưng không nhất thiết phải bị hấp dẫn về mặt tính dục?
Tôi tin rằng có, nhưng hiếm. Sự hiếm hoi này không phải vì khả năng hấp dẫn giới tính giữa hai người, mà vì tình cảm tri kỷ vốn dĩ không dễ dàng gặp được, dù là giữa bất kỳ ai. Dù không dễ gặp, nhưng nó vẫn tồn tại.
Công việc của tôi liên quan đến việc chắp vá những mảnh ký ức, những câu chuyện bị bỏ quên để tạo nên những giá trị mới. Gần đây, tôi có cơ hội trò chuyện với một vị giáo sư kỳ cựu đã nghỉ hưu, một nhân chứng quan trọng trong quá khứ, để tìm hiểu thêm về một vị cố thiền sư mà ông từng thân thiết.
Vị thiền sư này không nổi tiếng, ông tập trung vào việc dịch kinh Phật và ít nói. Tuy vậy, những gì tôi đọc về ông lại để lại ấn tượng sâu sắc.
Tôi đã viết thư cho vị giáo sư, bày tỏ sự ngưỡng mộ và trân trọng mối tri kỷ giữa ông và vị thiền sư. Ông đồng ý chia sẻ, dù sức khỏe yếu và hiếm khi trả lời phỏng vấn.
Khi trò chuyện về căn nguyên gặp gỡ giữa ông và vị thiền sư, giáo sư đã so sánh khoảnh khắc ấy với “tiếng sét ái tình”. Một cảm giác yêu mãnh liệt.
Thoạt nhìn, câu chuyện này có vẻ không liên quan đến tình bạn khác giới. Nhưng tôi cho rằng, “khác giới” ở đây chỉ là một biểu tượng cho những giới hạn mà ta được dạy là không thể vượt qua.
Về mặt này, tôi cũng đồng ý rằng cần tôn trọng những giới hạn nhất định trong xã hội. Tuy nhiên, điều quan trọng là bản chất của tình cảm tri kỷ giữa người và người. Đó là thứ tình cảm vượt trên tình bạn thông thường, nhưng không hẳn là tình yêu với đam mê thể xác.
Nếu hiểu đúng bản chất của tình cảm này, việc hai người có khả năng hấp dẫn nhau về mặt thể xác hay không không còn quan trọng. Nếu tin vào sự tồn tại của nó, ta sẽ tin nó có thể tồn tại giữa bất kỳ ai.
Chính vì tình cảm này sâu sắc, vị giáo sư mới so sánh nó với “tiếng sét ái tình” để tôi hiểu rõ hơn. Có lẽ vì ông và vị thiền sư cùng giới tính, nên ông thoải mái sử dụng hình ảnh “yêu” để diễn tả.
Tôi hiểu rằng, nếu chỉ là tình bạn thông thường, vị giáo sư đã không phá lệ để chia sẻ những câu chuyện riêng tư với một người xa lạ như tôi. Chúng tôi trò chuyện hàng giờ, mỗi tuần, về những điều ông dặn dò chỉ kể cho mình tôi biết.
Sự tương đồng trong những cung bậc cảm xúc mà tôi cảm nhận được từ vị giáo sư và từ những câu chuyện khác đã củng cố niềm tin của tôi vào sự tồn tại của tình cảm tri kỷ. Nó không phân biệt giới tính, không gian, thời gian hay hoàn cảnh.
Việc một người có dám sống thật với tình cảm đó hay không, hay có bao nhiêu người hiểu được bản chất của nó, lại là một câu chuyện khác. Nhưng chỉ vì con người không dám nhìn nhận hoặc không thể hiểu một điều gì đó, không có nghĩa là điều đó không tồn tại. Tình bạn khác giới, tình tri kỷ khác giới, là có thật và rất đẹp.
Tôi tin rằng, mở lòng để đón nhận những tình cảm đẹp là điều nên làm. Dù là với ai, dù lâu bền hay không, dù gọi đó là tình yêu hay không, những trải nghiệm đó đều làm cho cuộc sống thêm ý nghĩa.
