Lạc, hay còn gọi là đậu phộng, là một loại thực phẩm quen thuộc trong đời sống hàng ngày của người Việt. Chúng ta thường dùng lạc để chế biến nhiều món ăn ngon, từ món xào, món nộm đến các loại bánh kẹo. Tuy nhiên, bạn đã bao giờ tự hỏi: “Gọi là củ lạc hay quả lạc thì đúng hơn?”
Trong tiếng Việt, chúng ta thường quen miệng gọi là “củ lạc”, thậm chí còn có cả bài hát nổi tiếng mang tên “Củ lạc” của ca sĩ Osad. Thế nhưng, theo các nhà khoa học và thực vật học, tên gọi chính xác phải là “quả lạc”. Tại sao lại có sự khác biệt này?
Củ và Quả: Sự Khác Biệt Trong Định Nghĩa Khoa Học
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần phân biệt rõ ràng giữa “củ” và “quả” theo định nghĩa khoa học.
-
Củ: Là phần phình to của rễ, thân hoặc chồi dưới lòng đất, có chức năng dự trữ chất dinh dưỡng cho cây. Ví dụ điển hình của củ là khoai lang, khoai tây, su hào…
-
Quả: Là sản phẩm của quá trình thụ phấn ở hoa, chứa hạt và có chức năng bảo vệ, phát tán hạt giống. Các loại quả rất đa dạng, từ quả táo, quả cam đến quả cà chua, quả dưa hấu…
Vậy, lạc thuộc loại nào? Câu trả lời là “quả”.
Nguồn Gốc và Quá Trình Phát Triển Đặc Biệt Của Quả Lạc
Sở dĩ có sự nhầm lẫn giữa “củ lạc” và “quả lạc” là do quá trình phát triển đặc biệt của loại cây này. Hoa lạc sau khi thụ phấn sẽ phát triển thành một cuống dài, đâm xuống đất và quả lạc sẽ hình thành, phát triển dưới lòng đất.
Do mọc dưới lòng đất và được thu hoạch bằng cách đào lên, nên người dân thường gọi lạc là “củ”. Tuy nhiên, về mặt sinh học, lạc là sản phẩm của hoa, chứa hạt bên trong và có chức năng phát tán hạt giống, do đó nó là một loại quả.
“Củ Lạc” Hay “Quả Lạc”: Cách Gọi Nào Đúng?
Mặc dù “quả lạc” là tên gọi chính xác về mặt khoa học, nhưng tên gọi “củ lạc” đã trở nên quá quen thuộc và phổ biến trong đời sống hàng ngày. Việc thay đổi thói quen ngôn ngữ là rất khó khăn và không thực sự cần thiết.
Vì vậy, bạn có thể tiếp tục sử dụng tên gọi “củ lạc” trong giao tiếp hàng ngày. Tuy nhiên, nếu có ai đó gọi lạc là “quả lạc”, bạn cũng đừng ngạc nhiên và hãy hiểu rằng đó là cách gọi đúng theo khoa học.
Tóm lại, dù gọi là “củ lạc” hay “quả lạc”, chúng ta đều đang nói về một loại thực phẩm quen thuộc và giàu dinh dưỡng. Quan trọng là chúng ta hiểu rõ nguồn gốc và đặc điểm của loại cây này, cũng như tôn trọng sự đa dạng trong ngôn ngữ và cách gọi của mỗi vùng miền.
