“Chuyện người con gái Nam Xương” của Nguyễn Dữ là một trong những tác phẩm tiêu biểu của văn học trung đại Việt Nam, vừa giàu giá trị hiện thực vừa thể hiện giá trị nhân đạo sâu sắc. Tác phẩm xoay quanh số phận bi thảm của Vũ Nương, người phụ nữ đức hạnh nhưng phải chịu oan khuất và cuối cùng tìm đến cái chết để minh oan.
Ảnh: Tượng Vũ Nương trong Chuyện người con gái Nam Xương, thể hiện vẻ đẹp dịu dàng và phẩm hạnh cao quý của người phụ nữ Việt Nam truyền thống, là hiện thân của những phẩm chất tốt đẹp nhưng cuộc đời lại đầy bi kịch.
Vũ Nương là một người con gái xinh đẹp, “tính đã thùy mị, nết na, lại thêm tư dung tốt đẹp”. Nàng là đại diện cho vẻ đẹp toàn diện của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.
Nàng mang trong mình nhiều phẩm chất cao quý:
- Người vợ đảm đang, thủy chung: Khi Trương Sinh đi lính, nàng một mình gánh vác công việc gia đình, nuôi con nhỏ, chăm sóc mẹ chồng già yếu. Nàng luôn nhớ chồng, thương chồng, giữ trọn đạo nghĩa vợ chồng.
- Người con dâu hiếu thảo: Nàng hết lòng chăm sóc mẹ chồng, thuốc thang, lễ bái, khuyên lơn. Khi mẹ chồng mất, nàng lo tang ma chu đáo như cha mẹ đẻ. Tình cảm chân thành của nàng đã cảm hóa được mẹ chồng, khiến bà coi nàng như con gái ruột.
- Người mẹ yêu thương con: Nàng hết mực yêu thương con, mong muốn con có một cuộc sống hạnh phúc. Để con vơi bớt nỗi nhớ cha, nàng đã chỉ bóng mình trên vách và nói đó là cha Đản.
Ảnh: Cảnh Vũ Nương tiễn chồng ra trận trong Chuyện người con gái Nam Xương, thể hiện sự chia ly, mong nhớ và gánh nặng mà người phụ nữ phải chịu đựng khi chồng đi xa, đồng thời làm nổi bật đức tính thủy chung và sự đảm đang của nàng.
Tuy nhiên, cuộc đời Vũ Nương lại đầy oan nghiệt và trái ngang. Trương Sinh, chồng nàng, là người ít học, đa nghi và hay ghen. Khi trở về từ chiến trận, chỉ vì lời nói ngây thơ của đứa con, Trương Sinh đã nghi ngờ nàng thất tiết và đối xử tệ bạc với nàng.
Không được chồng tin tưởng, không có cơ hội giãi bày, Vũ Nương đã phải lấy cái chết để chứng minh sự trong sạch của mình. Nàng gieo mình xuống sông Hoàng Giang, kết thúc cuộc đời đầy bất hạnh.
Ảnh: Hình ảnh Vũ Nương gieo mình xuống sông Hoàng Giang, thể hiện sự tuyệt vọng và nỗi oan ức không thể giải bày, là hành động cuối cùng để bảo vệ danh dự và phẩm giá của người phụ nữ trong xã hội phong kiến đầy bất công.
Nguyên nhân dẫn đến cái chết của Vũ Nương:
- Trực tiếp: Lời nói ngây thơ của bé Đản.
- Gián tiếp: Tính đa nghi, hay ghen của Trương Sinh; sự bất bình đẳng trong hôn nhân; chiến tranh phi nghĩa; lễ giáo phong kiến hà khắc.
Tác phẩm “Chuyện người con gái Nam Xương” không chỉ là câu chuyện về một người phụ nữ bất hạnh mà còn là lời tố cáo xã hội phong kiến bất công, tàn bạo. Xã hội ấy đã chà đạp lên quyền sống của người phụ nữ, đẩy họ vào bi kịch. Đồng thời, tác phẩm cũng thể hiện niềm cảm thương sâu sắc của Nguyễn Dữ đối với số phận của người phụ nữ, ca ngợi những phẩm chất tốt đẹp của họ.
Ảnh: Cảnh Vũ Nương hiện về trên sông Hoàng Giang trong Chuyện người con gái Nam Xương, thể hiện ước mơ về sự công bằng và minh oan cho những người phụ nữ bị oan khuất, đồng thời là sự khẳng định về phẩm giá và vẻ đẹp của họ, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào.
Giá trị nội dung của tác phẩm:
- Giá trị hiện thực: Phê phán xã hội phong kiến bất công, chà đạp lên số phận người phụ nữ.
- Giá trị nhân đạo: Ca ngợi phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ, thương cảm cho số phận oan nghiệt của họ.
Giá trị nghệ thuật của tác phẩm:
- Xây dựng tình huống truyện độc đáo, chi tiết chiếc bóng có ý nghĩa quan trọng.
- Nghệ thuật kể chuyện hấp dẫn, dẫn dắt tình huống hợp lý.
- Xây dựng nhân vật sinh động, miêu tả nội tâm nhân vật sâu sắc.
- Kết hợp hài hòa giữa yếu tố hiện thực và yếu tố kỳ ảo.
“Chuyện người con gái Nam Xương” là một tác phẩm có giá trị lớn về nội dung và nghệ thuật, có sức lay động lòng người sâu sắc. Tác phẩm đã góp phần khẳng định vị trí của Nguyễn Dữ trong lịch sử văn học Việt Nam.
