Vở chèo “Quan Âm Thị Kính” là một trong những tác phẩm kinh điển của sân khấu truyền thống Việt Nam. Trong đó, hai nhân vật Thị Kính và Thị Mầu luôn gây nhiều tranh cãi về số phận và sự “oan” của mỗi người. Vậy, thực chất ” Oan Thị Mầu Là Gì“? Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần phân tích sâu hơn về nhân vật này và bối cảnh xã hội đương thời.
Thị Kính, một người phụ nữ đức hạnh, tài sắc vẹn toàn, lại vướng vào oan khuất tày trời khi bị chồng hiểu lầm là muốn giết mình. Nỗi oan này khiến nàng phải trốn vào chùa, cải trang thành nam nhi và chịu đựng bao khổ cực.
Thị Kính tìm đến cửa Phật, mong cõi lòng được bình an, nhưng số phận trớ trêu vẫn không buông tha nàng.
Khác với Thị Kính, Thị Mầu lại là một hình tượng phụ nữ hoàn toàn trái ngược. Cô là con gái phú ông, nổi tiếng lẳng lơ, phóng khoáng và dám sống theo bản năng. Khi gặp tiểu Kính Tâm (Thị Kính cải trang), Thị Mầu đem lòng yêu mến và không ngần ngại thể hiện tình cảm.
Thị Mầu tư thông với người đầy tớ và mang thai. Khi bị làng phạt vạ, cô lại đổ tội cho Kính Tâm, đẩy người khác vào cảnh khốn cùng.
Từ câu chuyện này, cụm từ “oan Thị Mầu” ra đời, dùng để chỉ những người rõ ràng là có lỗi, thậm chí là chủ mưu gây ra chuyện, nhưng vẫn cố tình kêu oan, chối tội. Vậy, “oan Thị Mầu là gì” trong bối cảnh xã hội xưa?
“Oan Thị Mầu” không chỉ đơn thuần là sự chối tội, mà còn phản ánh một xã hội phong kiến đầy rẫy những định kiến và bất công đối với phụ nữ. Thị Mầu, dù lẳng lơ, nhưng cũng là nạn nhân của những khuôn mẫu đạo đức khắt khe. Cô bị xã hội lên án, trừng phạt vì dám đi ngược lại những chuẩn mực đó.
Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng hành động vu oan cho Kính Tâm của Thị Mầu là sai trái. Dù có bị xã hội dồn ép, việc đổ tội cho người vô tội là không thể chấp nhận.
Trong xã hội hiện đại, “oan Thị Mầu” vẫn còn được sử dụng để chỉ những người cố tình chối tội, đổ lỗi cho người khác. Tuy nhiên, chúng ta cũng cần nhìn nhận vấn đề một cách đa chiều, xem xét những yếu tố khách quan và chủ quan dẫn đến hành động đó.
Việc tìm hiểu “oan Thị Mầu là gì” không chỉ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về một nhân vật trong văn học, mà còn giúp chúng ta suy ngẫm về những vấn đề đạo đức, xã hội và con người trong cuộc sống.