Vùng đất Ninh Bình được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho phong cảnh non nước hữu tình, làm say đắm lòng người. Qua hàng triệu năm, dòng nước chảy qua những ngọn núi đá vôi đã tạo nên những cảnh quan kỳ thú, những hang động huyền bí.
Khu du lịch sinh thái Tràng An, một phần của quần thể di sản thế giới Tràng An, nằm trên địa bàn nhiều xã, phường thuộc huyện Hoa Lư và Gia Viễn, Ninh Bình. Nơi đây đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới vào năm 2014. Tràng An sở hữu hệ thống núi đá vôi địa hình karst đặc trưng, cùng với hệ sinh thái rừng, hang động, hồ, đầm lầy vô cùng đa dạng và phong phú.
Vậy, cụm từ “non xanh nước biếc” có ý nghĩa gì mà thường được dùng để miêu tả cảnh đẹp của Tràng An và nhiều vùng đất khác ở Việt Nam? “Non xanh nước biếc” là một thành ngữ Hán Việt, trong đó:
- Non xanh: Chỉ những ngọn núi có màu xanh tươi tốt của cây cối, tượng trưng cho sự sống, sự thanh bình và vẻ đẹp tự nhiên.
- Nước biếc: Chỉ làn nước trong xanh, màu xanh ngọc bích, phản ánh bầu trời và cảnh vật xung quanh, mang đến cảm giác yên ả, thanh khiết.
Khi kết hợp lại, “non xanh nước biếc” diễn tả một khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, hài hòa, nơi núi non hùng vĩ hòa quyện cùng sông nước êm đềm, tạo nên một bức tranh sơn thủy hữu tình. Cụm từ này thường được sử dụng để ca ngợi vẻ đẹp của những vùng đất có cảnh quan thiên nhiên trù phú, thơ mộng, mang lại cảm giác thư thái, dễ chịu cho con người.
Theo thống kê, hệ sinh thái trên cạn ở Tràng An có tới hơn 600 loài thực vật và 200 loài động vật, trong đó có nhiều loài quý hiếm được ghi trong Sách đỏ Việt Nam. Hệ sinh thái dưới nước cũng vô cùng phong phú với khoảng 30 loài động vật nổi và 40 loài động vật đáy, bao gồm nhiều loài cần được bảo vệ, đặc biệt là Rùa cổ sọc.
“Non xanh nước biếc” không chỉ đơn thuần là một cụm từ miêu tả cảnh đẹp, mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Nó thể hiện sự gắn bó giữa con người Việt Nam với thiên nhiên, là niềm tự hào về vẻ đẹp của quê hương, đất nước. Cụm từ này thường xuất hiện trong thơ ca, văn học, hội họa, và âm nhạc, trở thành một biểu tượng văn hóa đặc trưng của Việt Nam.
Tràng An, với diện tích hơn 6 nghìn ha, nằm trọn trong vùng rừng đặc dụng Hoa Lư và chỉ khai thác du lịch một phần diện tích này. Nơi đây cũng rất gần với các điểm du lịch nổi tiếng khác của Ninh Bình như Tam Cốc – Bích Động, cố đô Hoa Lư, Hang Múa và đầm Vân Long.
Tràng An có tới 31 hồ đầm được nối thông bởi 48 hang động, trong đó có những hang xuyên thủy dài tới 2km. Các hang động ở Tràng An mang những đặc điểm nổi bật của bốn loại hang chính: hang động karst, hang mái đá, hang hàm ếch và hang ngầm.
Ngày nay, “non xanh nước biếc” vẫn là một nguồn cảm hứng bất tận cho các nghệ sĩ và những người yêu thiên nhiên. Cụm từ này nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, giữ gìn vẻ đẹp tự nhiên cho thế hệ mai sau. Mỗi khi ngắm nhìn một vùng đất “non xanh nước biếc”, chúng ta lại cảm thấy tự hào về quê hương Việt Nam tươi đẹp và trù phú.
Ở Tràng An, du khách không chỉ được ngắm nhìn những hang động kỳ vĩ mà còn được chiêm ngưỡng những “tấm thảm xanh” nhiều tầng dọc theo con đường thuyền đi qua.
Có thể thấy, cụm từ “non xanh nước biếc” không chỉ là một cách diễn đạt vẻ đẹp thiên nhiên, mà còn là một phần của văn hóa và tâm hồn Việt Nam. Nó gợi lên những cảm xúc tích cực, khơi gợi niềm tự hào và trách nhiệm bảo vệ môi trường. Khi nhắc đến “non xanh nước biếc”, người ta nghĩ ngay đến những cảnh quan hùng vĩ, thơ mộng, những giá trị văn hóa truyền thống và khát vọng về một cuộc sống hòa hợp với thiên nhiên.
