Văn minh Đại Việt là một nền văn minh rực rỡ trong lịch sử Việt Nam, được hình thành và phát triển qua nhiều thế kỷ. Để hiểu rõ hơn về nền văn minh này, việc xác định những cơ sở hình thành là vô cùng quan trọng.
Một trong những cơ sở quan trọng nhất của việc hình thành nền văn minh Đại Việt là sự kế thừa những nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam.
Sự kế thừa này thể hiện rõ nét qua:
-
Văn minh Văn Lang – Âu Lạc: Nền văn minh này đã đặt nền móng cho sự hình thành nhà nước, xã hội và văn hóa Việt cổ. Những thành tựu về nông nghiệp, thủ công nghiệp, và đặc biệt là văn hóa Đông Sơn với trống đồng, thạp đồng, đã được các thế hệ sau kế thừa và phát triển.
-
Văn minh Chăm-pa: Sự giao lưu và tiếp xúc văn hóa với Chăm-pa đã mang lại những ảnh hưởng nhất định đến văn hóa Đại Việt, đặc biệt là trong lĩnh vực kiến trúc, điêu khắc và tôn giáo.
-
Văn minh Phù Nam: Mặc dù ít được biết đến hơn, nhưng văn minh Phù Nam cũng đóng góp phần nào vào quá trình hình thành văn minh Đại Việt, đặc biệt là ở khu vực phía Nam.
Ngoài sự kế thừa các nền văn minh cổ, quá trình sinh sống, lao động và thích ứng với điều kiện tự nhiên của người Việt cũng đóng vai trò then chốt.
Việc khai phá đất đai, xây dựng hệ thống thủy lợi, và phát triển các kỹ thuật canh tác phù hợp với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt đã tạo nên một nền văn minh nông nghiệp đặc sắc. Đồng thời, quá trình này cũng hình thành nên những giá trị văn hóa truyền thống như tinh thần cần cù, sáng tạo, và ý thức cộng đồng.
Quá trình đấu tranh giành độc lập và bảo tồn văn hóa thời Bắc thuộc cũng là một yếu tố quan trọng.
Trong suốt hơn 1000 năm Bắc thuộc, người Việt đã không ngừng đấu tranh để bảo vệ nền văn hóa bản địa, đồng thời tiếp thu có chọn lọc những yếu tố văn minh từ bên ngoài. Chính quá trình này đã hun đúc nên lòng yêu nước, ý thức tự tôn dân tộc, và khả năng sáng tạo văn hóa của người Việt.
Sự tiếp thu có chọn lọc những thành tựu của các nền văn minh bên ngoài (Ấn Độ, Trung Quốc,…) cũng góp phần làm phong phú thêm nền văn minh Đại Việt.
Tuy nhiên, sự tiếp thu này luôn được thực hiện một cách chủ động và sáng tạo, trên cơ sở giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Tóm lại, nền văn minh Đại Việt được hình thành trên nhiều cơ sở khác nhau, trong đó sự kế thừa những nền văn minh cổ trên đất nước Việt Nam đóng vai trò vô cùng quan trọng. Đây là nền tảng vững chắc để người Việt xây dựng nên một nền văn minh rực rỡ, mang đậm bản sắc dân tộc và có những đóng góp to lớn vào lịch sử và văn hóa thế giới.
