“Nhà Mẹ Lê đọc Hiểu” là một chủ đề quan trọng trong chương trình Ngữ văn, đặc biệt khi phân tích truyện ngắn cùng tên của nhà văn Thạch Lam. Bài viết này sẽ đi sâu vào tác phẩm, phân tích các khía cạnh nội dung, nghệ thuật, và ý nghĩa, đồng thời cung cấp các dạng đề đọc hiểu thường gặp kèm theo gợi ý đáp án chi tiết, giúp học sinh nắm vững kiến thức và đạt kết quả cao trong các kỳ thi.
Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” của Thạch Lam không chỉ là một câu chuyện cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng mà còn là bức tranh chân thực về cuộc sống của những người dân nghèo khổ trước Cách mạng Tháng Tám. Thông qua nhân vật mẹ Lê và mười một đứa con, Thạch Lam đã khắc họa một cách sâu sắc những khó khăn, vất vả mà họ phải đối mặt hàng ngày.
Alt: Hình ảnh minh họa cảnh sống khó khăn của gia đình mẹ Lê với mười một người con trong một căn nhà lụp xụp, thể hiện sự nghèo đói và khổ cực của những người dân lao động trước Cách mạng Tháng Tám.
Thông Điệp Nhân Văn Sâu Sắc
Tác phẩm “Nhà mẹ Lê” chứa đựng những thông điệp nhân văn sâu sắc về tình mẫu tử, tình người và sự đồng cảm. Dù cuộc sống đói khổ, vất vả đến đâu, bác Lê vẫn luôn dành trọn tình yêu thương và sự hy sinh cho các con. Chính tình mẫu tử thiêng liêng và sự sẻ chia, giúp đỡ lẫn nhau giữa những người nghèo khổ đã tạo nên sức mạnh giúp họ vượt qua khó khăn.
Các Dạng Đề Đọc Hiểu Thường Gặp
Dưới đây là một số dạng đề đọc hiểu thường gặp liên quan đến tác phẩm “Nhà mẹ Lê”, giúp các em học sinh ôn luyện và chuẩn bị tốt cho các kỳ thi:
Đề Trắc Nghiệm
Câu 1: Người kể chuyện trong truyện ngắn “Nhà mẹ Lê” là ai?
A. Mẹ Lê
B. Một người dân trong xóm
C. Người kể chuyện ẩn danh
D. Tác giả Thạch Lam
Câu 2: Chi tiết nào thể hiện rõ nhất sự nghèo khổ của gia đình bác Lê?
A. Mẹ con bác chen chúc trong căn nhà rộng bằng hai chiếc chiếu.
B. Bác Lê phải đi làm thuê từ sáng sớm đến tối mịt.
C. Các con của bác Lê thường xuyên bị đói.
D. Bác Lê bị chó cắn khi đi xin gạo.
Câu 3: Vì sao bác Lê vẫn quyết định đến nhà ông Bá xin gạo mặc dù đã bị đuổi trước đó?
A. Vì bác muốn trả thù ông Bá.
B. Vì bác thương các con đói khát.
C. Vì bác tin rằng ông Bá sẽ thay đổi ý định.
D. Vì bác không còn cách nào khác.
Đề Tự Luận
Câu 1: Phân tích hình ảnh mẹ Lê trong truyện ngắn cùng tên của Thạch Lam.
Gợi ý:
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm.
- Phân tích ngoại hình, hoàn cảnh sống của mẹ Lê.
- Phân tích những hành động, suy nghĩ thể hiện tình yêu thương con của mẹ Lê.
- Đánh giá về nhân vật mẹ Lê và ý nghĩa của hình tượng này trong tác phẩm.
Câu 2: Nêu cảm nhận của em về thông điệp mà tác giả muốn gửi gắm qua truyện ngắn “Nhà mẹ Lê”.
Gợi ý:
- Giới thiệu về tác giả và tác phẩm.
- Nêu các thông điệp chính của tác phẩm: tình mẫu tử, tình người, sự đồng cảm.
- Phân tích ý nghĩa của các thông điệp này trong bối cảnh xã hội đương thời và trong cuộc sống hiện tại.
- Nêu cảm nhận cá nhân về những thông điệp này.
Câu 3: Trong truyện, tấm lòng thương con của bác Lê được thể hiện qua những chi tiết, sự việc nào?
Alt: Hình ảnh mẹ Lê đang chăm sóc các con, thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh cao cả của người mẹ nghèo.
Một số chi tiết thể hiện lòng thương con của bác Lê:
- Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng.
- Dù đã bị đuổi khỏi nhà cụ Bá một lần và còn bị dọa thả chó ra cắn bác Lê vẫn liều mình sang nhà cụ Bá xin gạo để nuôi đàn con thơ.
- Cho đến khi bị chó cắn đau đớn trong lòng bác vẫn chỉ lo lắng xót xa khi các con không có gì để ăn “Thế là mẹ con lấy gì ăn cho đỡ đói bây giờ.”
Câu 4: Hình ảnh kết thúc truyện: “Khi trở về, qua căn nhà lạnh lẽo âm u, họ thấy mấy đứa con nhỏ con bác Lê ngồi ở vỉa hè.” gợi đến anh/chị những dự cảm gì về số phận các con bác Lê sau khi mất mẹ?
Số phận các con bác Lê sau khi mất mẹ càng trở nên u tối xám xịt thê thảm hơn vì cái đói nghèo.
Và những đứa con đã mất đi tình cảm yêu thương của người mẹ, giờ đã không còn ai che chở lo lắng cho chúng ở trên đời.
Luyện Tập Với Các Đề Thi
Để nắm vững kiến thức và rèn luyện kỹ năng làm bài, các em học sinh có thể tham khảo thêm các đề đọc hiểu khác về tác phẩm “Nhà mẹ Lê”:
- Đề 1: Phân tích giá trị hiện thực và nhân đạo của truyện ngắn “Nhà mẹ Lê”.
- Đề 2: So sánh hình ảnh người mẹ trong “Nhà mẹ Lê” với hình ảnh người mẹ trong một tác phẩm văn học khác mà em đã học.
- Đề 3: Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của em về sự hy sinh của người mẹ trong cuộc sống.
Bằng cách ôn luyện kỹ lưỡng và làm quen với các dạng đề khác nhau, các em sẽ tự tin hơn khi đối mặt với các bài kiểm tra và kỳ thi liên quan đến tác phẩm “Nhà mẹ Lê”.
Với những phân tích chi tiết và gợi ý đáp án cụ thể, hy vọng bài viết này sẽ giúp các em học sinh hiểu sâu hơn về tác phẩm “Nhà mẹ Lê” và đạt kết quả tốt trong học tập. Chúc các em thành công!
