Câu nói nổi tiếng “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng Trái Đất lên!” thường được gán cho Archimedes (Acsimet), một nhà toán học, vật lý học, kỹ sư, nhà phát minh và nhà thiên văn học người Hy Lạp cổ đại. Ông là một trong những nhà khoa học hàng đầu của thời cổ đại và được coi là một trong những nhà toán học vĩ đại nhất mọi thời đại.
Archimedes nổi tiếng với những đóng góp quan trọng trong lĩnh vực cơ học, bao gồm việc phát hiện ra nguyên lý Archimedes về lực đẩy, các định luật về đòn bẩy và phát minh ra nhiều loại máy móc. Câu nói trên thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của ông về sức mạnh của đòn bẩy và khả năng khuếch đại lực tác động.
Mặc dù câu nói “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng Trái Đất lên!” thường được nhắc đến như một câu nói kinh điển của Archimedes, nhưng thực tế không có bằng chứng lịch sử nào xác nhận rằng ông thực sự đã nói câu này một cách chính xác. Tuy nhiên, ý tưởng đằng sau câu nói này hoàn toàn phù hợp với những khám phá và hiểu biết của Archimedes về cơ học.
Một điều thú vị cần lưu ý là, dù Archimedes có thể hiểu rõ về nguyên lý đòn bẩy, ông có lẽ không lường trước được khối lượng khổng lồ của Trái Đất. Việc thực sự nhấc bổng Trái Đất, dù chỉ một chút, đòi hỏi một nguồn lực và thời gian vượt xa sức tưởng tượng.
Ví dụ, nếu Archimedes có một Trái Đất thứ hai để làm điểm tựa và một đòn bẩy khổng lồ, việc nâng Trái Đất lên 1cm sẽ mất một khoảng thời gian cực kỳ lớn.
Khối lượng Trái Đất vào khoảng 6 x 10^24 kg. Giả sử Archimedes có thể tạo ra một lực 600N (tương đương với khả năng nâng một vật 60kg), thì để “nâng Trái Đất”, tay đòn dài của đòn bẩy phải dài hơn tay đòn ngắn gấp 10^23 lần. Điều này có nghĩa là, khi đầu mút của tay đòn ngắn được nâng lên 1cm, đầu mút kia sẽ vạch một cung dài 10^18 km.
Nếu Archimedes có thể tạo ra một lực đủ mạnh để nâng một vật nặng 600N lên cao 1 mét trong 1 giây, thì để nâng Trái Đất lên 1cm, ông ta sẽ mất khoảng 10^21 giây, tương đương khoảng ba mươi nghìn tỷ năm.
Như vậy, mặc dù câu nói “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nhấc bổng Trái Đất lên!” thể hiện sự hiểu biết sâu sắc của Archimedes về cơ học và sức mạnh của đòn bẩy, việc thực hiện điều này trên thực tế là bất khả thi do khối lượng khổng lồ của Trái Đất và những giới hạn của “luật vàng cơ học”: lợi về lực thì thiệt về đường đi.
