Đột biến gen là sự thay đổi trong cấu trúc của gen, có thể dẫn đến những biến đổi trong tính trạng của sinh vật. Tuy nhiên, không phải tất cả các dạng đột biến đều ảnh hưởng đến số lượng nuclêôtit trong gen. Vậy, Dạng đột Biến Nào Sau đây Không Làm Thay đổi Số Lượng Nuclêôtit Của Gen?
Một số dạng đột biến gen phổ biến bao gồm:
- Mất đoạn: Mất một hoặc nhiều nuclêôtit khỏi gen.
- Thêm đoạn: Thêm một hoặc nhiều nuclêôtit vào gen.
- Thay thế: Thay thế một nuclêôtit bằng một nuclêôtit khác.
Trong đó, đột biến thay thế là dạng đột biến không làm thay đổi số lượng nuclêôtit của gen.
Đột biến thay thế là gì?
Đột biến thay thế xảy ra khi một nuclêôtit trong gen bị thay thế bởi một nuclêôtit khác. Ví dụ, adenine (A) có thể bị thay thế bởi guanine (G), cytosine (C), hoặc thymine (T). Điều quan trọng cần lưu ý là tổng số nuclêôtit trong gen vẫn giữ nguyên sau đột biến này.
Ảnh hưởng của đột biến thay thế
Mặc dù không làm thay đổi số lượng nuclêôtit, đột biến thay thế vẫn có thể gây ra những thay đổi đáng kể trong protein được mã hóa bởi gen đó. Điều này là do mã di truyền được đọc theo bộ ba (codon), và mỗi codon tương ứng với một amino acid cụ thể. Nếu đột biến thay thế làm thay đổi codon, nó có thể dẫn đến:
- Đột biến vô nghĩa (nonsense mutation): Codon mới trở thành codon kết thúc, làm protein bị cắt ngắn và mất chức năng.
- Đột biến sai nghĩa (missense mutation): Codon mới mã hóa cho một amino acid khác, có thể làm thay đổi cấu trúc và chức năng của protein.
- Đột biến im lặng (silent mutation): Codon mới vẫn mã hóa cho cùng một amino acid, do đó không có sự thay đổi trong protein.
Ví dụ về đột biến thay thế
Một ví dụ nổi tiếng về đột biến thay thế là bệnh thiếu máu hồng cầu hình liềm. Bệnh này gây ra bởi một đột biến điểm trong gen mã hóa hemoglobin, protein vận chuyển oxy trong hồng cầu. Đột biến thay thế adenine (A) bằng thymine (T) tại vị trí nhất định làm thay đổi một amino acid trong hemoglobin, khiến hồng cầu có hình dạng bất thường (hình liềm) và gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Tóm lại, dạng đột biến không làm thay đổi số lượng nuclêôtit của gen là đột biến thay thế. Mặc dù vậy, đột biến này vẫn có thể gây ra những hậu quả đáng kể tùy thuộc vào vị trí và loại thay thế nuclêôtit xảy ra.
