Chất béo đóng vai trò quan trọng trong cơ thể, nhưng không phải chất nào có vẻ ngoài tương tự cũng là chất béo. Vậy, chất nào không thuộc loại chất béo?
Chất béo (hay còn gọi là lipid) là este của glycerol với các axit béo. Chúng có công thức chung là (R-COO)3C3H5. Chất béo có nhiều loại và vai trò khác nhau trong đời sống.
Tripanmitin là một ví dụ về chất béo no, ở trạng thái rắn. Công thức hóa học của nó là (C15H31COO)3C3H5, tương ứng với công thức phân tử C51H98O6. Tripanmitin là một triglyxerit có nguồn gốc từ ba đơn vị của axit panmitic, có dạng bột màu trắng, không mùi, không tan trong nước, nhưng tan trong chloroform, aceton và benzen.
Triolein cũng là một chất béo, một triglyceride đối xứng có nguồn gốc từ glycerol và ba đơn vị axit oleic chưa bão hòa. Triolein chiếm một tỷ lệ đáng kể (4-30%) trong dầu ô liu.
Chất béo có những đặc tính vật lý riêng: nhẹ hơn nước, không tan trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ. Ở điều kiện thường, chất béo có thể tồn tại ở dạng lỏng (chứa gốc hiđrocacbon không no, ví dụ (C17H33COO)3C3H5) hoặc rắn (chứa gốc hiđrocacbon no, ví dụ (C17H35COO)3C3H5).
Chất béo là nguồn cung cấp năng lượng quan trọng cho cơ thể. Trung bình, 1 gam chất béo cung cấp 38 kJ. Năng lượng từ chất béo đóng góp khoảng 20% tổng năng lượng cần thiết hàng ngày. Ví dụ, nếu một học sinh trung học phổ thông cần 9120 kJ mỗi ngày, thì nên tiêu thụ khoảng 48 gam chất béo.
Tristearin cũng là một loại chất béo, một triglyceride có nguồn gốc từ ba đơn vị của axit stearic.
Dầu vừng, một loại dầu thực vật chiết xuất từ hạt vừng, cũng thuộc loại chất béo và do đó không tan trong nước.
Vậy chất nào không phải là chất béo? Đó chính là dầu mỏ. Dầu mỏ là một hỗn hợp phức tạp của các hydrocacbon, chủ yếu là ankan. Dầu mỏ là một nguồn tài nguyên thiên nhiên quan trọng, được sử dụng để sản xuất nhiên liệu và hóa chất, nhưng nó không phải là chất béo.
