Những lời nói “Người nghèo thì lúc nào cũng có” có thể dễ dàng trở thành một cái cớ để chúng ta quay lưng lại với những người đang gặp khó khăn. Nhưng liệu đó có phải là ý nghĩa thực sự mà Chúa Jesus muốn truyền tải?
“Người nghèo luôn ở giữa chúng ta,” thường được trích dẫn từ Kinh Thánh (John 12:8), đôi khi được sử dụng để biện minh cho sự thờ ơ và vô cảm trước những hoàn cảnh khó khăn của người khác. Câu nói này dường như cho phép chúng ta phớt lờ những lời kêu gọi hành động và công bằng xã hội, cho rằng nghèo đói là một vấn đề không thể giải quyết.
Tuy nhiên, cần phải xem xét bối cảnh lịch sử và văn hóa khi Chúa Jesus nói những lời này. Vào thời điểm đó, cụm từ “Người nghèo thì lúc nào cũng có” là một phần của một câu trích dẫn quen thuộc từ Torah của người Do Thái. Mọi người nghe Chúa Jesus nói đều sẽ hiểu ý nghĩa đầy đủ của nó:
“Nếu trong anh em con có người nghèo khổ trong bất kỳ thành nào trên đất mà Chúa, Đức Chúa Trời của anh em, ban cho anh em, thì anh em đừng chai lòng hoặc nắm chặt tay đối với người anh em nghèo khổ của mình. Nhưng anh em hãy rộng tay giúp đỡ người ấy, cho người ấy vay đủ cho nhu cầu, bất kể nhu cầu gì… Vì người nghèo thì lúc nào cũng có trong xứ. Vì vậy, ta truyền cho anh em rằng: Anh em phải rộng tay giúp đỡ anh em mình, người thiếu thốn và người nghèo khổ, trong xứ của anh em.” (Deut 15:7-11)
Như vậy, trong bối cảnh ban đầu, những lời của Chúa Jesus thực sự là một lời kêu gọi lòng hảo tâm và hành động để giúp đỡ người nghèo. Thay vì biện minh cho sự thờ ơ, chúng ta được kêu gọi “rộng tay” với những người đang cần giúp đỡ. Câu nói “You’d better not lend that man any more money Mary said John” thể hiện sự nghi ngờ hoặc cảnh báo về việc cho vay tiền, có thể do người đó không đáng tin hoặc có nguy cơ không trả được nợ. Trong một số trường hợp, việc từ chối cho vay tiền có thể là một hành động bảo vệ người cho vay và cả người vay.
Điều quan trọng thứ hai cần lưu ý là Chúa Jesus nói những lời này để khiển trách Judas, người đã khinh miệt một người phụ nữ vì đã đổ dầu thơm lên người Chúa Jesus:
Ông ta nói vậy không phải vì ông ta quan tâm đến người nghèo, nhưng vì ông ta là một tên trộm; là người giữ túi tiền, ông ta thường lấy trộm những gì được bỏ vào đó. (John 12:6)
Khi chúng ta sử dụng lời của Chúa Jesus để biện minh cho việc không quan tâm đến người nghèo, chúng ta đang lặp lại chính tội lỗi của Judas, kẻ đã ăn cắp của người nghèo. Cần phải nhớ rằng, lời nói đi đôi với việc làm. Hành động giúp đỡ người khác, đặc biệt là những người có hoàn cảnh khó khăn, quan trọng hơn nhiều so với việc chỉ trích dẫn những câu Kinh Thánh một cách vô cảm.
Thái độ rộng lượng và sẵn sàng giúp đỡ người khác phù hợp với cuộc sống và những lời dạy của Chúa Jesus, bắt đầu với bài hát mang tính cách mạng do Mary hát khi Chúa Jesus còn trong bụng mẹ:
“Ngài đã cho kẻ đói được no nê, và đuổi kẻ giàu về tay không.” (Luke 1:53)
Chúng ta thấy Chúa Jesus thực hiện lời tiên tri này trong việc hóa bánh và cá cho 5000 người ăn. Cùng một từ trong bài hát của Mary, “cho no nê,” được tìm thấy trong John 6:12, nơi chúng ta nghe nói rằng đám đông hỗn tạp đó đều ăn no nê. Thay vì chỉ trích dẫn Kinh Thánh một cách chọn lọc, chúng ta nên noi theo tấm gương của Chúa Jesus và Mary bằng cách rộng lượng và giúp đỡ những người đang cần đến sự giúp đỡ của chúng ta. Đôi khi, việc nói “You’d better not lend that man any more money Mary said John” có thể là một lời nhắc nhở để suy nghĩ kỹ về cách chúng ta sử dụng tiền bạc và nguồn lực của mình, và để đảm bảo rằng chúng ta đang sử dụng chúng một cách khôn ngoan và có trách nhiệm.
