Năm học mới đã bắt đầu, và một trong những điều chúng ta quan tâm nhất là làm thế nào để hỗ trợ người học đa ngữ đọc trôi chảy hơn. Có thể chúng ta nhận thấy rằng, nhiều học sinh gặp khó khăn trong việc kết nối giữa sự trôi chảy và khả năng hiểu. Đừng quá lo lắng nếu dữ liệu ban đầu có vẻ “đáng thất vọng”. Thay vì quay lại các phương pháp cũ, hãy tập trung vào việc giúp học sinh phát triển khả năng ngôn ngữ toàn diện. Chúng ta không chỉ muốn họ “đọc vanh vách” mà còn cần hiểu nghĩa của từ vựng và cảm nhận được ngữ điệu (prosody) của văn bản.
Tại Sao Khả Năng Đọc Trôi Chảy Và Tiếp Thu Từ Vựng Đi Đôi Với Nhau?
Đọc trôi chảy là chìa khóa để mở cánh cửa tiếp thu từ vựng và phát triển kiến thức nền tảng. Khi học sinh đọc trôi chảy, họ có thể tiếp cận các văn bản quan trọng, mở rộng vốn từ và hiểu sâu hơn về nội dung. Đối với người học tiếng Anh bản xứ, cũng như những người học khác, việc xây dựng kiến thức nền về từ vựng trước khi đọc là rất quan trọng. Tuy nhiên, với người học đa ngữ, chúng ta cần chú trọng hơn đến việc này.
Cần dành thời gian để giới thiệu trước từ vựng chuyên ngành trước khi dạy học sinh giải mã từ trong văn bản. Cách tiếp cận có thể khác nhau tùy thuộc vào bối cảnh và loại hình người học ngôn ngữ trong lớp. Trong môi trường song ngữ chuyển tiếp, chúng ta có thể giới thiệu ngôn ngữ được đọc bằng tiếng mẹ đẻ hoặc thậm chí dạy các từ cùng gốc (cognates) và cách phát âm của chúng. Đối với người học ngôn ngữ đang chuẩn bị rời khỏi chương trình đa ngôn ngữ, có thể cần thảo luận trong lớp về ý nghĩa của từng từ. Mô hình SIOP nhấn mạnh tầm quan trọng của việc “Xây dựng kiến thức nền” như một thành phần quan trọng. Việc xây dựng vốn từ vựng sẽ giúp các em nói tiếng anh fluent now than last year.
Thay vì chỉ tập trung vào các sách đọc được phân loại theo cấp độ (leveled readers) hoặc danh sách từ, hãy cung cấp cho học sinh nhiều văn bản phức tạp về cùng một chủ đề. Điều này sẽ giúp họ kết nối các điểm trong quá trình đọc, tăng cường cả sự trôi chảy và khả năng hiểu.
Làm Thế Nào Để Hỗ Trợ Người Học Đa Ngữ Hiểu Được Ngữ Điệu (Prosody) Của Văn Bản?
Chúng ta cần giúp người đọc, đặc biệt là người học đa ngữ, không chỉ giải mã văn bản mà còn đọc với biểu cảm và hiểu được giọng điệu của văn bản. Cách tốt nhất là áp dụng cả bốn kỹ năng ngôn ngữ: đọc, nghe, nói và viết. Mô hình SIOP gọi đây là “Đầu vào dễ hiểu” (Comprehensible Input), giúp học sinh đọc trôi chảy và hiểu nghĩa.
Khi học sinh có các hình mẫu ngôn ngữ từ giáo viên và bạn bè, những người có thể mô phỏng giọng điệu, biểu cảm và cách sử dụng dấu chấm câu, điều này sẽ giúp họ xử lý cách đọc trôi chảy trong tiếng Anh. Việc cùng đọc một văn bản nhiều lần trong nhóm nhỏ, với sự hỗ trợ lẫn nhau, cũng rất hiệu quả. Phương pháp này giúp cải thiện cả bốn kỹ năng ngôn ngữ. Ngoài ra, hướng dẫn đọc kỹ (close reading) toàn lớp đối với các văn bản ngắn, tập trung vào dấu chấm câu và giọng điệu, cũng rất hữu ích. Tiếp xúc liên tục với cùng một văn bản phức tạp sẽ làm sâu sắc thêm sự hiểu biết của họ về cấu trúc ngôn ngữ và cách nó hoạt động. Việc đọc một văn bản phức tạp nhiều lần cũng sẽ xây dựng sự tự tin vào khả năng đọc trôi chảy của người học ngôn ngữ.
Đương nhiên, vẫn có chỗ cho ngữ âm học có cấu trúc và luyện tập từ vựng. Nhưng hãy dành thời gian để dạy sự trôi chảy trong văn bản phức tạp và đọc nội dung. Việc học cách We Speak English Fluent Now Than Last Year cần được đặt lên hàng đầu. Thay vì chỉ đọc danh sách từ hoặc những câu chuyện vô nghĩa, hãy giúp học sinh của bạn phát triển kỹ năng đọc trôi chảy một cách tự tin và chính xác.