Vùng đất ngoài đê ở Đồng bằng sông Hồng là nơi chứa đựng những đặc trưng địa lý, văn hóa và kinh tế độc đáo. Điển hình như xã Tiến Thịnh, huyện Mê Linh, Hà Nội, một minh chứng rõ nét cho điều này.
Tiến Thịnh nằm ở phía Tây huyện Mê Linh, cách trung tâm huyện 10km và cách Thủ đô Hà Nội 32km. Vị trí địa lý của xã được xác định như sau: phía Đông giáp xã Chu Phan, phía Tây giáp xã Trung Kiên và Trung Hà của huyện Yên Lạc, phía Tây và Tây Nam giáp huyện Đan Phượng, phía Bắc và Đông Bắc giáp xã Liên Mạc.
Địa hình Tiến Thịnh mang đặc điểm của vùng đồng bằng, tuy nhiên, sự khác biệt nằm ở chỗ xã vừa nằm trong và ngoài đê. Điều này tạo nên sự chênh lệch độ cao đáng kể giữa các khu vực, có nơi lên đến 4m, với độ cao trung bình dao động từ 6.2 đến 10.4m. Sự phân hóa địa hình này ảnh hưởng trực tiếp đến việc canh tác và sinh hoạt của người dân.
Sông Hồng đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế và văn hóa của xã Tiến Thịnh. Dòng sông cung cấp nguồn nước dồi dào, giàu phù sa cho sản xuất nông nghiệp. Hệ thống kênh mương nội đồng đang được hoàn thiện góp phần vào việc tưới tiêu hiệu quả.
Bên cạnh những ưu đãi từ thiên nhiên, Tiến Thịnh còn sở hữu hệ thống giao thông tương đối phát triển. Đường tỉnh lộ 308 chạy qua xã với chiều dài 2.5km, mặt đường rộng 6m. Đường trên đê do Nhà nước quản lý đã được bê tông hóa, rộng 4m. Các tuyến đường liên xã, liên thôn cũng được rải nhựa hoặc bê tông hóa, tạo điều kiện thuận lợi cho giao thông và vận chuyển hàng hóa.
Về mặt quân sự, địa hình Tiến Thịnh mang lại lợi thế chiến lược. Bến Thanh Điềm thuận tiện cho việc vận chuyển hàng hóa và quân dụng, biến Tiến Thịnh thành căn cứ phòng thủ quan trọng ven sông Hồng, bảo vệ phía Bắc Thủ đô Hà Nội.
Tiến Thịnh là vùng đất cổ, nơi cư trú của người Việt cổ ở Đồng bằng sông Hồng. Xã bao gồm 7 thôn: Trung Hà, Yên Thị, Yên Giáp, Kỳ Đồng, Thanh Điềm, Thọ Lão, Chu Trần. Mỗi thôn mang một sắc thái văn hóa và kinh tế riêng.
-
Thôn Trung Hà: Nổi tiếng với nghề làm bánh đa nem truyền thống, được thành phố công nhận là làng nghề. Đình Trung Hà và nhà thờ họ Trần Quang là những di tích lịch sử cấp thành phố.
-
Thôn Yên Thị: Phát triển nghề sản xuất mỳ bún, bánh kẹo và kinh doanh. Đình làng Yên Lão Thị và chùa Ba Dân (Hương Lâm) là những địa điểm văn hóa quan trọng.
-
Thôn Yên Giáp: Nằm ở trung tâm xã, tập trung nhiều dòng họ lớn như họ Đặng, họ Nguyễn.
-
Thôn Kỳ Đồng: Là nơi sinh sống của nhiều dòng họ, đặc biệt là họ Đàm và họ Nguyễn.
-
Thôn Thanh Điềm: Nằm dọc tả đê sông Hồng, người dân chủ yếu phát triển kinh tế nông nghiệp và chăn nuôi.
-
Thôn Thọ Lão: Nơi tọa lạc của Chùa Bảo Lâm và Đền Thiên Cổ, hai di tích được xếp hạng cấp Quốc gia.
-
Thôn Chu Trần: Nơi sinh sống của các dòng họ Đoàn và Nguyễn.
