Dòng luân hồi được mô tả là Vô Thủy, một khái niệm sâu sắc vượt xa sự hiểu biết thông thường về thời gian và không gian. Vô thủy không có nghĩa là “không có sự khởi đầu” theo cách chúng ta thường nghĩ. Nó ám chỉ một thực tại mà điểm bắt đầu không thể xác định được, giống như việc tìm kiếm giới hạn của vũ trụ.
Luân hồi, dưới góc nhìn của phàm phu, là một vòng tuần hoàn khép kín, nơi năm uẩn (sắc, thọ, tưởng, hành, thức) liên tục sinh diệt trong từng khoảnh khắc. Việc cố gắng hình dung một điểm bắt đầu cho vòng tròn này là vô ích, bởi vì nó nằm ngoài khả năng nhận thức hữu hạn của chúng ta. Thay vào đó, hãy hình dung nó như một dòng chảy miên viễn, vô tận, nơi mỗi kiếp sống chỉ là một giọt nước nhỏ bé.
Đức Phật đã giải thích bản chất của luân hồi thông qua giáo lý Duyên Khởi, một hệ thống nhân quả phức tạp. Hiểu được Duyên Khởi đòi hỏi sự tu tập Tuệ Quán, phương pháp thực hành chánh niệm sâu sắc để thấy rõ bản chất vô thường và khổ của vạn pháp. Trung tâm Tuệ Quán Pa Auk xem việc quán chiếu 12 Duyên Khởi như một phương pháp tu Tứ Niệm Xứ trọn vẹn.
Hãy thử tưởng tượng một vòng tròn hoàn hảo. Khi vòng tròn đã khép kín, bạn không thể tìm thấy điểm đầu hay điểm cuối. Tương tự, dòng chảy của 12 Duyên Sinh không có điểm khởi đầu và kết thúc. Vòng tròn này chỉ bị phá vỡ khi chúng ta cắt đứt được hai cội rễ của sinh tử: Vô Minh (si mê, không thấy rõ sự thật) và Tham Ái (tham lam, luyến ái).
Trong kinh Đại Duyên (Trường Bộ Kinh số 15), Đức Phật đã nhấn mạnh sự sâu sắc của giáo lý Duyên Khởi:
“Này Ananda, giáo lý Duyên Khởi này vô cùng sâu sắc. Vì không hiểu được nó nên thế giới này rối mù như một cuộn chỉ, một tổ chim, một đám sậy và chúng sinh phàm phu đã không thoát khỏi sinh tử và đọa lạc.”
Việc quán chiếu về vô thủy và Duyên Khởi giúp chúng ta nhận thức rõ hơn về sự vô thường của cuộc sống và động cơ để giải thoát khỏi vòng luân hồi khổ đau. Từ đó, chúng ta có thể hướng đến sự giác ngộ và giải thoát khỏi mọi ràng buộc.
