Nền văn minh Ai Cập cổ đại, rực rỡ và đầy bí ẩn, đã để lại cho nhân loại những di sản vô giá. Trong số đó, những thành tựu toán học đóng vai trò then chốt, đặt nền móng cho sự phát triển khoa học kỹ thuật sau này. Vậy, điều gì đã thúc đẩy sự ra đời sớm của tri thức toán học tại vùng đất này?
Một trong những nguyên nhân chính đến từ nhu cầu thực tiễn trong đời sống kinh tế và xã hội. Nền nông nghiệp Ai Cập phụ thuộc hoàn toàn vào sông Nile. Hàng năm, con sông này mang đến những trận lũ lụt, bồi đắp phù sa màu mỡ cho đồng ruộng. Tuy nhiên, lũ lụt cũng xóa nhòa ranh giới các thửa đất, đòi hỏi người Ai Cập phải có khả năng đo đạc và phân chia lại đất đai sau mỗi mùa lũ.
Sông Nile và các khu vực canh tác nông nghiệp trù phú, nơi khởi nguồn nhu cầu đo đạc và tính toán đất đai, thúc đẩy sự phát triển toán học Ai Cập cổ đại.
Nhu cầu này dẫn đến sự phát triển của hình học, đặc biệt là các kiến thức về tính diện tích và chu vi của các hình khác nhau. Người Ai Cập cổ đại đã biết cách tính diện tích hình vuông, hình chữ nhật, hình tam giác và hình thang, cũng như chu vi của hình tròn. Họ cũng phát triển các công cụ đo đạc như dây thừng và thước để phục vụ cho công việc này.
Ngoài ra, việc xây dựng các công trình kiến trúc vĩ đại như kim tự tháp, đền thờ và cung điện cũng đòi hỏi những kiến thức toán học phức tạp. Việc tính toán lượng vật liệu cần thiết, thiết kế cấu trúc và đảm bảo sự vững chắc của công trình không thể thực hiện được nếu không có toán học.
Kim tự tháp Giza, biểu tượng của nền văn minh Ai Cập, là minh chứng cho sự ứng dụng toán học vào kiến trúc, đòi hỏi độ chính xác cao trong tính toán và thiết kế.
Các pharaoh và giới quý tộc Ai Cập cũng cần đến toán học để quản lý tài sản, thu thuế và kiểm kê lương thực. Việc ghi chép các khoản nợ, thu nhập và chi tiêu đòi hỏi một hệ thống số học hiệu quả. Người Ai Cập cổ đại đã phát triển một hệ thống số đếm thập phân, sử dụng các ký hiệu khác nhau để biểu thị các số từ 1 đến hàng triệu. Họ cũng biết cách thực hiện các phép tính cộng, trừ, nhân và chia.
Giấy cói Rhind, tài liệu toán học quan trọng, ghi lại các bài toán và phương pháp giải của người Ai Cập cổ đại, cho thấy sự phát triển của số học và hình học ứng dụng.
Tóm lại, sự ra đời sớm của tri thức toán học ở Ai Cập cổ đại là kết quả của sự kết hợp giữa nhu cầu thực tiễn trong nông nghiệp, xây dựng, quản lý nhà nước và sự sáng tạo của người dân Ai Cập. Những kiến thức toán học này đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển của nền văn minh Ai Cập và đặt nền móng cho sự phát triển toán học của thế giới sau này.
