Châu Phi từ lâu đã được biết đến là một trong những lục địa nóng và khô cằn nhất trên thế giới. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến cảnh quan tự nhiên mà còn tác động sâu sắc đến đời sống kinh tế – xã hội của người dân nơi đây. Vậy Vì Sao Châu Phi Có Khí Hậu Nóng Và Khô Bậc Nhất Thế Giới? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này.
Một trong những yếu tố quan trọng nhất là vị trí địa lý đặc biệt của châu Phi. Lục địa này nằm trải dài và gần như cân xứng qua đường Xích đạo. Phần lớn lãnh thổ châu Phi nằm giữa hai đường chí tuyến Bắc và Nam (chí tuyến Bắc, hay còn gọi là vĩ tuyến 23°27′ Bắc và chí tuyến Nam, hay còn gọi là vĩ tuyến 23°27′ Nam). Điều này có nghĩa là hầu hết các khu vực của châu Phi nhận được lượng bức xạ mặt trời rất lớn quanh năm. Góc chiếu của ánh sáng mặt trời gần như vuông góc, làm tăng cường độ nhiệt và khiến nhiệt độ trung bình luôn ở mức cao.
Vị trí địa lý gần Xích đạo và nằm giữa hai đường chí tuyến là nguyên nhân chính khiến châu Phi nhận được lượng bức xạ mặt trời lớn, dẫn đến khí hậu nóng.
Hình dạng lục địa cũng đóng một vai trò quan trọng. Châu Phi có dạng hình khối lớn, ít bị chia cắt bởi biển. Điều này hạn chế sự ảnh hưởng của các khối khí ẩm từ đại dương vào sâu trong lục địa. Hơn nữa, các dòng biển lạnh ven bờ, như dòng biển Canary ở phía tây bắc và dòng biển Benguela ở phía tây nam, cũng góp phần làm giảm lượng mưa và tăng tính khô hạn cho các vùng ven biển.
Các dòng biển lạnh như Canary và Benguela làm giảm lượng mưa và tăng tính khô hạn cho các vùng ven biển châu Phi, góp phần tạo nên khí hậu khắc nghiệt.
Bên cạnh đó, địa hình cũng là một yếu tố quan trọng. Châu Phi có nhiều sơn nguyên và bồn địa rộng lớn. Các dãy núi thường chạy dọc theo ven biển, ngăn chặn hơi ẩm từ biển xâm nhập sâu vào bên trong lục địa. Điều này tạo ra những vùng khô hạn rộng lớn ở sâu trong lục địa, đặc biệt là ở khu vực Sahara và Kalahari.
Địa hình với nhiều sơn nguyên và bồn địa, cùng với các dãy núi ven biển, cản trở sự xâm nhập của hơi ẩm từ biển vào sâu trong lục địa châu Phi.
Một yếu tố nữa góp phần vào sự khắc nghiệt của khí hậu châu Phi là gió mùa. Mặc dù châu Phi có gió mùa, nhưng hoạt động của gió mùa ở đây không mạnh mẽ và đều đặn như ở châu Á. Sự thay đổi thất thường của gió mùa có thể gây ra hạn hán kéo dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.
Ngoài các yếu tố tự nhiên, hoạt động của con người cũng có tác động đến khí hậu châu Phi. Nạn phá rừng, khai thác tài nguyên quá mức và chăn thả gia súc bừa bãi đã làm suy thoái đất đai, tăng cường quá trình sa mạc hóa và làm cho khí hậu trở nên khắc nghiệt hơn.
Hoạt động của con người như phá rừng và khai thác tài nguyên quá mức góp phần vào quá trình sa mạc hóa, làm gia tăng tính khô hạn của khí hậu châu Phi.
Tóm lại, việc châu Phi có khí hậu nóng và khô bậc nhất thế giới là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm vị trí địa lý, hình dạng lục địa, dòng biển, địa hình, gió mùa và hoạt động của con người. Hiểu rõ những nguyên nhân này là cơ sở để chúng ta có thể đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường sống ở châu Phi.
