Ngập úng là một tình trạng phổ biến, đặc biệt là ở những vùng trũng thấp hoặc có hệ thống thoát nước kém. Tuy nhiên, ít ai biết rằng ngập úng kéo dài có thể gây ra những tác động nghiêm trọng đến sự sống của cây trồng, thậm chí dẫn đến chết cây. Vậy, Vì Sao Cây Ngập úng Lâu Ngày Sẽ Chết?
Khi cây bị ngập úng, đất bị bão hòa nước, các khoảng trống chứa khí trong đất bị lấp đầy. Điều này gây ra một loạt các vấn đề sinh lý và sinh hóa cho cây.
Một trong những nguyên nhân chính khiến cây chết khi bị ngập úng là do thiếu oxy cho rễ. Rễ cây cần oxy để thực hiện quá trình hô hấp tế bào, tạo ra năng lượng cho các hoạt động sống như hấp thụ nước và chất dinh dưỡng. Khi đất bị ngập úng, oxy không thể khuếch tán vào đất, khiến rễ cây bị thiếu oxy.
Hậu quả của việc thiếu oxy là quá trình hô hấp tế bào bị đình trệ. Thay vì hô hấp hiếu khí, rễ cây chuyển sang hô hấp kỵ khí, một quá trình kém hiệu quả hơn nhiều và tạo ra các chất độc hại như ethanol và acetaldehyde. Các chất độc này tích tụ trong rễ, gây tổn thương tế bào và cản trở quá trình hấp thụ nước và chất dinh dưỡng.
Bên cạnh đó, ngập úng còn gây ra những tác động tiêu cực đến khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của cây. Khi rễ cây bị thiếu oxy, khả năng hấp thụ các chất dinh dưỡng như nitơ, photpho và kali bị suy giảm đáng kể. Điều này là do quá trình vận chuyển các chất dinh dưỡng qua màng tế bào cần năng lượng, mà năng lượng lại được tạo ra từ quá trình hô hấp.
Ngoài ra, ngập úng còn tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các mầm bệnh gây hại cho rễ. Trong môi trường yếm khí, các loại nấm và vi khuẩn gây bệnh phát triển mạnh mẽ, tấn công rễ cây và gây ra các bệnh như thối rễ, lở cổ rễ. Những bệnh này làm suy yếu hệ thống rễ, khiến cây không thể hấp thụ nước và chất dinh dưỡng, dẫn đến chết cây.
Một yếu tố khác góp phần vào cái chết của cây khi bị ngập úng là sự thay đổi áp suất thẩm thấu trong tế bào. Khi đất bị ngập nước, nồng độ các chất hòa tan trong đất giảm xuống, khiến cho áp suất thẩm thấu bên ngoài tế bào thấp hơn bên trong tế bào. Điều này dẫn đến việc nước di chuyển từ bên ngoài vào bên trong tế bào, làm cho tế bào bị trương lên và có thể bị vỡ.
Tóm lại, cây ngập úng lâu ngày sẽ chết do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:
- Thiếu oxy cho rễ, làm đình trệ quá trình hô hấp tế bào.
- Tích tụ các chất độc hại trong rễ, gây tổn thương tế bào.
- Suy giảm khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Phát triển các mầm bệnh gây hại cho rễ.
- Thay đổi áp suất thẩm thấu trong tế bào.
Hiểu rõ những nguyên nhân này sẽ giúp chúng ta có những biện pháp phòng ngừa và xử lý kịp thời khi cây bị ngập úng, từ đó bảo vệ cây trồng và đảm bảo năng suất.
