Giáo dục khoa cử đóng vai trò then chốt trong sự phát triển của văn minh Đại Việt. Vậy, điều gì khiến các vương triều đặc biệt coi trọng lĩnh vực này?
Các vương triều Đại Việt đặc biệt quan tâm đến giáo dục và khoa cử vì nhiều lý do sâu xa, mang tính chiến lược và lâu dài.
-
Nâng cao dân trí, phát triển văn hóa: Giáo dục là nền tảng để nâng cao trình độ dân trí, bồi dưỡng văn hóa và đạo đức cho người dân. Một xã hội có trình độ dân trí cao sẽ có lực lượng lao động chất lượng, năng động và sáng tạo, đóng góp vào sự phát triển kinh tế – xã hội của đất nước.
-
Tuyển chọn nhân tài, củng cố bộ máy nhà nước: Hệ thống khoa cử là công cụ hữu hiệu để tuyển chọn những người tài đức, có năng lực quản lý và điều hành đất nước, bổ sung vào bộ máy nhà nước. Những người này, thông qua quá trình học tập và thi cử, đã được trang bị kiến thức và kỹ năng cần thiết để phục vụ đất nước một cách hiệu quả nhất.
-
Ổn định chính trị, trật tự xã hội: Giáo dục, đặc biệt là Nho học, có vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền pháp luật, chủ trương, chính sách của nhà nước, đồng thời củng cố hệ tư tưởng chính thống, tạo sự đồng thuận trong xã hội. Nho giáo với các quan điểm “trung quân ái quốc”, “tam cương ngũ thường” đã trở thành hệ tư tưởng chủ đạo, chi phối đời sống tinh thần của người dân, góp phần duy trì trật tự và kỷ cương xã hội.
-
Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc: Giáo dục là phương thức quan trọng để lưu giữ, truyền đạt và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thông qua việc học tập, người dân hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán của đất nước, từ đó nâng cao ý thức bảo tồn và phát huy những giá trị tốt đẹp đó.
-
Tăng cường sức mạnh quốc gia, bảo vệ đất nước: Một quốc gia có nền giáo dục phát triển, có đội ngũ nhân tài đông đảo sẽ có sức mạnh tổng hợp lớn mạnh, đủ sức chống lại mọi thế lực xâm lược, bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Tóm lại, việc các vương triều Đại Việt quan tâm đến giáo dục khoa cử không chỉ là một chính sách nhất thời mà là một chiến lược lâu dài, mang tính toàn diện, nhằm xây dựng một quốc gia hùng mạnh, văn minh và thịnh vượng.