Kinh đô của nhà nước Văn Lang là một trong những câu hỏi quan trọng nhất khi tìm hiểu về lịch sử Việt Nam. Vậy, Văn Lang đóng đô ở đâu? Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết về vị trí kinh đô, quá trình hình thành nhà nước Văn Lang và những dấu ấn lịch sử còn lưu lại đến ngày nay.
Kinh Đô Văn Lang Đặt Tại Đâu?
Kinh đô của nhà nước Văn Lang, nhà nước sơ khai đầu tiên của Việt Nam, được đặt tại Phong Châu, thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay. Khu vực này trải dài từ thành phố Việt Trì đến khu vực Đền Hùng, huyện Lâm Thao.
Bản đồ mô phỏng vị trí Phong Châu xưa, kinh đô đầu tiên của nhà nước Văn Lang, thể hiện vị trí chiến lược tại ngã ba sông Hồng, sông Lô và sông Đà.
Kinh đô Văn Lang còn được biết đến với các tên gọi khác trong sử sách chữ Hán như Chu Diên, Ô Diên, Hồng Bàng. Tất cả những tên gọi này đều mang ý nghĩa liên quan đến các loài chim nước lớn, cho thấy mối liên hệ mật thiết giữa đời sống và văn hóa của người Việt cổ với tự nhiên.
Kinh đô cổ xưa này trải rộng trên một vùng đất có vị trí địa lý vô cùng đặc biệt. Nơi đây hội tụ ba con sông lớn: sông Hồng, sông Lô và sông Đà, tạo nên ngã Ba Hạc. Từ ngã Ba Hạc đến chân núi Nghĩa Lĩnh (núi Hùng) là vùng đất thiêng, nơi các vua Hùng dựng nước và đặt nền móng cho sự phát triển của dân tộc Việt Nam.
Ngã Ba Hạc, điểm giao thoa giữa sông Hồng, sông Lô và sông Đà, được xem là vị trí chiến lược quan trọng trong việc xây dựng và phát triển kinh đô Văn Lang.
Vùng đất kinh đô Văn Lang bao gồm các xã thuộc tả ngạn sông Lô như Hùng Lô, Phượng Lâu, Trưng Vương và các xã Thanh Đình, Chu Hóa (Lâm Thao). Đây là vùng đất địa linh với thế “Sơn chầu thủy tụ; sơn thủy hữu tình”.
Tổng Quan Về Nhà Nước Văn Lang
Nhà nước Văn Lang là nhà nước đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, được cai trị bởi các Vua Hùng. Thời kỳ này tương ứng với các nền văn hóa Đông Sơn, Phùng Nguyên, Gò Mun và Đồng Đậu.
Theo Giáo sư Trần Quốc Vượng, tên gọi “Văn Lang” có nguồn gốc từ truyền thống của người Mường, với tổ tiên là hai con chim Klang và Klao. Các tên gọi như Văn Lang, Gia Ninh, Mê Linh… đều liên quan đến các loài chim lớn trong ngôn ngữ cổ.
Trống đồng Đông Sơn, một hiện vật khảo cổ tiêu biểu, thể hiện trình độ phát triển cao về kỹ thuật và văn hóa của nhà nước Văn Lang.
Lãnh thổ nhà nước Văn Lang bao gồm một phần của Trung Quốc ngày nay, khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ của Việt Nam. Theo truyền thuyết, phía đông giáp biển Nam Hải (biển Đông), phía tây đến Ba Thục, phía bắc đến hồ Động Đình và phía nam giáp nước Hồ Tôn.
Về tổ chức bộ máy nhà nước, đứng đầu là vua Hùng Vương (hoặc Lạc Vương), dưới có các quan Lạc Hầu (văn) và Lạc Tướng (võ) cai quản 15 bộ. Dưới nữa là các quan Bồ Chính cai quản các khu vực nhỏ (làng).
Con trai vua được gọi là Quan Lang, con gái vua gọi là Mỵ Nương. Tôi tớ nữ gọi là xảo, nam gọi là xứng, và người bề dưới gọi là hôn.
Nhà Nước Văn Lang Ra Đời Vào Thời Gian Nào?
Nhà nước Văn Lang ra đời vào khoảng thế kỷ VII TCN. Sách sử ghi lại rằng ở vùng Gia Ninh (Phú Thọ), có một vị thủ lĩnh tài năng đã tập hợp các bộ lạc và tự xưng là Hùng Vương, đóng đô ở Văn Lang (Bạch Hạc, Phú Thọ ngày nay), và đặt tên nước là Văn Lang.
Đền Hùng, khu di tích lịch sử quốc gia đặc biệt, là nơi thờ cúng các Vua Hùng, những người có công dựng nước Văn Lang.
Bộ sử Đại Việt sử lược viết rằng Hùng Vương đầu tiên là người ở bộ Gia Ninh, dùng ảo thuật quy phục các bộ khác vào khoảng đời Chu Trang Vương (696 – 682 TCN). Ông lên ngôi, đặt quốc hiệu và kinh đô đều là Văn Lang, truyền 18 đời, mỗi đời trị vì khoảng 24 năm.
Theo Đại Việt sử ký toàn thư, Hùng Vương đầu tiên là con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Ông lên ngôi, lấy quốc hiệu là Văn Lang, đóng đô ở Phong Châu.
Nhà nước Văn Lang tồn tại đến năm 258 TCN thì bị An Dương Vương sáp nhập vào nước Âu Lạc.
Các Đời Vua Hùng Cai Trị Nhà Nước Văn Lang
Theo Ngọc phả Hùng Vương, có tất cả 18 đời vua từng cai trị nhà nước Văn Lang:
- Kinh Dương Vương
- Lạc Long Quân
- Hùng Quốc Vương
- Hùng Diệp Vương
- Hùng Huy Vương
- Hùng Huy Vương (cùng hiệu với đời thứ 5)
- Hùng Chiêu Vương
- Hùng Vi Vương
- Hùng Duy Vương
- Hùng Uy Vương
- Hùng Chính Vương
- Hùng Việt Vương
- Hùng Việt Vương
- Hùng Anh Vương
- Hùng Chiêu Vương
- Hùng Tạo Vương
- Hùng Nghị Vương
- Hùng Duệ Vương
Việc tìm hiểu về kinh đô Văn Lang giúp chúng ta hiểu rõ hơn về cội nguồn lịch sử và văn hóa của dân tộc Việt Nam. Phong Châu, Phú Thọ, mãi mãi là vùng đất thiêng liêng, nơi ghi dấu những bước chân đầu tiên của tổ tiên ta trên con đường dựng nước và giữ nước.