Văn học từ lâu đã được xem là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người. Nó không chỉ đơn thuần là những câu chuyện giải trí mà còn là tấm gương phản chiếu xã hội, là nguồn cảm hứng bất tận và là công cụ mạnh mẽ để bồi dưỡng tâm hồn. Một trong những vai trò quan trọng nhất của văn học chính là khả năng giúp chúng ta nhận thức sâu sắc về đạo đức, về cái thiện và cái ác, từ đó hoàn thiện bản thân và góp phần xây dựng một xã hội tốt đẹp hơn.
Văn học không chỉ đơn thuần phản ánh hiện thực mà còn đi sâu vào khám phá những ngóc ngách khuất lấp nhất trong tâm hồn con người. Qua những nhân vật, những tình huống, những câu chuyện được kể, văn học giúp chúng ta nhận diện những biểu hiện khác nhau của cái thiện và cái ác. Cái thiện có thể là lòng nhân ái, sự hy sinh, tinh thần vị tha, lòng dũng cảm, sự trung thực… Cái ác có thể là sự ích kỷ, tham lam, độc ác, dối trá, phản bội…
Qua những trang sách, chúng ta được chứng kiến những cuộc đấu tranh không ngừng giữa cái thiện và cái ác, giữa ánh sáng và bóng tối. Chúng ta thấy được sức mạnh của cái thiện có thể cảm hóa, có thể chiến thắng cái ác, nhưng cũng thấy được sự nguy hiểm của cái ác có thể cám dỗ, có thể hủy hoại con người.
Ví dụ, trong truyện cổ tích “Tấm Cám”, Tấm đại diện cho cái thiện, hiền lành, chăm chỉ, luôn bị Cám và mẹ con Cám hãm hại. Nhưng cuối cùng, Tấm vẫn chiến thắng nhờ sự giúp đỡ của Bụt và sự kiên trì, nhẫn nại của bản thân. Câu chuyện giúp chúng ta nhận ra rằng cái thiện dù bị vùi dập đến đâu cũng sẽ có ngày được đền đáp, còn cái ác dù có lộng hành đến đâu cũng sẽ phải trả giá.
Văn học còn có khả năng khơi gợi trong chúng ta những cảm xúc thẩm mỹ phong phú, đa dạng. Những trang văn hay, những vần thơ đẹp không chỉ làm rung động trái tim mà còn giúp chúng ta cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống, của thiên nhiên, của con người. Nhờ có văn học, đời sống tinh thần của chúng ta trở nên phong phú, sâu sắc hơn. Chúng ta biết yêu thương, biết trân trọng những điều tốt đẹp, biết căm ghét, phẫn nộ trước cái xấu, cái ác.
Đọc “Kiều”, chúng ta không chỉ thấy được vẻ đẹp tài sắc vẹn toàn của Thúy Kiều mà còn cảm nhận được nỗi đau khổ, tủi nhục của nàng khi bị vùi dập trong xã hội phong kiến. Đọc “Chí Phèo”, chúng ta không chỉ thấy được sự tha hóa của một con người lương thiện mà còn thấy được sự tàn nhẫn, vô nhân đạo của xã hội thực dân nửa phong kiến đã đẩy Chí Phèo vào con đường cùng.
Văn học không chỉ là một hình thức giải trí mà còn là một công cụ giáo dục mạnh mẽ. Qua văn học, chúng ta học được cách làm người, cách sống, cách đối nhân xử thế. Văn học giúp chúng ta trưởng thành hơn về nhân cách, về tâm hồn.
Tóm lại, văn học có vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp chúng ta nhận ra cái thiện và cái ác. Văn học không chỉ phản ánh hiện thực mà còn đi sâu vào khám phá những giá trị đạo đức, những khát vọng cao đẹp của con người. Văn học không chỉ giúp chúng ta hiểu biết về thế giới mà còn giúp chúng ta hiểu biết về chính bản thân mình. Chính vì vậy, hãy đọc văn học, yêu văn học và để văn học làm giàu thêm tâm hồn chúng ta.
