Rừng Amazon, lá phổi xanh của hành tinh, đang phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng do nạn phá rừng, khai thác tài nguyên bừa bãi, và đốt rừng làm nương rẫy. Tình trạng này không chỉ đe dọa đa dạng sinh học mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến biến đổi khí hậu toàn cầu.
Nghiên cứu gần đây cho thấy mức độ tàn phá rừng Amazon còn nghiêm trọng hơn nhiều so với các thống kê trước đây. Diện tích rừng bị mất ở Brazil tăng vọt trong giai đoạn 2019-2022 do phá rừng, cháy rừng (một phần do con người gây ra và một phần do thời tiết khô hạn).
Bộ trưởng Môi trường Colombia Susana Muhamad cảnh báo rằng việc phá rừng không được vượt quá giới hạn 20% diện tích. Nếu vượt quá ngưỡng này, Amazon có thể không thể phục hồi và biến thành đồng cỏ trong tương lai gần. Tỷ lệ phá rừng hiện tại đã ở mức đáng báo động, khoảng 17%.
Hậu quả của việc tàn phá rừng Amazon không chỉ giới hạn trong khu vực mà còn tác động đến toàn cầu. Với diện tích gần 7 triệu km2, trải dài trên 8 quốc gia, Amazon là nơi sinh sống của hàng triệu loài động thực vật và khoảng 1 triệu thổ dân thuộc 500 bộ lạc.
Một nghiên cứu mới cho thấy Amazon hấp thụ hàng chục ngàn tấn vật chất ô nhiễm mỗi năm, giúp tiết kiệm hàng tỷ đô la chi phí y tế liên quan đến các bệnh về đường hô hấp và tim mạch.
Ngoài ra, rừng Amazon đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thụ CO2 và cung cấp oxy cho Trái đất, góp phần hạn chế tác động của biến đổi khí hậu. Đặc phái viên về khí hậu của Mỹ John Kerry nhấn mạnh rằng thế giới không thể đạt được mục tiêu giới hạn tăng nhiệt độ toàn cầu nếu không bảo vệ Amazon.
Hội nghị cấp cao ACTO được xem là cơ hội để các quốc gia chung tay đảo ngược tình trạng suy thoái tại Amazon. Các nước thành viên đã đề xuất dự án tái tạo hàng chục triệu héc-ta rừng.
Tuy nhiên, chi phí cho việc bảo tồn và phục hồi rừng Amazon là một thách thức lớn. Ước tính Brazil cần đầu tư hàng trăm tỷ đô la trong những năm tới để bảo vệ và phát triển Amazon một cách bền vững.
Chính phủ Brazil đã hồi sinh Quỹ Bảo vệ rừng Amazon và kêu gọi sự đóng góp từ các quốc gia trên thế giới. Nhờ những nỗ lực này, diện tích rừng bị chặt phá ở Brazil đã giảm đáng kể trong năm 2023.
Mặc dù có những tín hiệu tích cực, hành trình giải cứu Amazon vẫn còn nhiều khó khăn và đòi hỏi sự chung tay của cả cộng đồng quốc tế. Vấn đề Bảo Vệ Rừng Amazon không chỉ là trách nhiệm của các quốc gia trong khu vực mà còn là mối quan tâm chung của toàn nhân loại.
