Lịch sử và văn hóa đóng vai trò then chốt trong việc định hình và thúc đẩy sự phát triển của ngành du lịch. Chúng không chỉ là nguồn di sản, tài nguyên quý giá mà còn cung cấp tri thức, bài học kinh nghiệm để xây dựng một ngành du lịch bền vững.
Di sản văn hóa, bao gồm cả vật thể và phi vật thể, là nền tảng để tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo và hấp dẫn. Các di tích lịch sử, công trình kiến trúc cổ, lễ hội truyền thống, nghệ thuật dân gian… đều là những yếu tố thu hút du khách, tạo nên sự khác biệt và bản sắc cho mỗi điểm đến.
Bên cạnh đó, lịch sử và văn hóa còn cung cấp tri thức, thông tin giá trị để quảng bá du lịch hiệu quả. Những câu chuyện lịch sử, giai thoại văn hóa được kể một cách hấp dẫn sẽ khơi gợi sự tò mò, hứng thú của du khách, khiến họ muốn khám phá và tìm hiểu sâu hơn về điểm đến.
Lịch sử và văn hóa cũng mang đến những bài học kinh nghiệm quý báu trong việc phát triển du lịch. Việc nghiên cứu, phân tích quá trình hình thành và phát triển của các điểm đến du lịch thành công trên thế giới sẽ giúp chúng ta rút ra những bài học về quy hoạch, quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị di sản, từ đó xây dựng chiến lược phát triển du lịch phù hợp với điều kiện cụ thể của từng địa phương.
Du lịch cũng có tác động lớn đến công tác bảo tồn di tích lịch sử và văn hóa.
Ngành du lịch mang lại nguồn lực tài chính quan trọng để hỗ trợ việc bảo tồn và phục dựng các di tích lịch sử, các công trình văn hóa. Nguồn thu từ vé tham quan, các hoạt động dịch vụ du lịch được tái đầu tư vào việc bảo tồn, tu bổ, chống xuống cấp cho các di sản.
Thông tin do ngành du lịch cung cấp cũng có vai trò quan trọng trong công tác nghiên cứu lịch sử và văn hóa. Dữ liệu về số lượng du khách, sở thích, nhu cầu của họ giúp các nhà sử học, nhà nghiên cứu văn hóa hiểu rõ hơn về giá trị của di sản, từ đó đề xuất các giải pháp bảo tồn và phát triển bền vững, đáp ứng nhu cầu của cả du khách và cộng đồng địa phương.
Du lịch còn là kênh quảng bá hiệu quả lịch sử và văn hóa của cộng đồng ra bên ngoài. Thông qua các hoạt động du lịch, du khách có cơ hội tiếp xúc trực tiếp với di sản, tìm hiểu về phong tục tập quán, nghệ thuật truyền thống của địa phương, từ đó lan tỏa những giá trị văn hóa tốt đẹp đến bạn bè, người thân và cộng đồng quốc tế. Điều này góp phần nâng cao vị thế của ngành du lịch và sử học trên trường quốc tế.
Ví dụ điển hình là Thừa Thiên Huế, một tỉnh có nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể được UNESCO công nhận. Việc đẩy mạnh các hoạt động quảng bá du lịch đã góp phần giới thiệu những giá trị văn hóa, lịch sử độc đáo của Việt Nam đến với du khách trong và ngoài nước. Các sự kiện văn hóa, lễ hội truyền thống được tổ chức thường xuyên đã thu hút đông đảo du khách, tạo động lực cho việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản.
