Từ trường là một khái niệm vật lý cơ bản, mô tả một trường lực do các hạt mang điện chuyển động tạo ra. Từ Trường Tồn Tại ở Gần các vật thể mang điện tích chuyển động, dòng điện, và nam châm vĩnh cửu. Hiểu rõ về từ trường và những yếu tố ảnh hưởng đến nó là rất quan trọng trong nhiều lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Một phát biểu sai về từ trường là cho rằng thanh thủy tinh nhiễm điện do cọ xát tạo ra từ trường. Thực tế, thanh thủy tinh nhiễm điện tích nhưng các điện tích này không dịch chuyển, do đó không sinh ra từ trường. Từ trường chỉ xuất hiện khi có sự chuyển động của các điện tích.
Từ trường tồn tại ở gần các dòng điện, và độ lớn của từ trường phụ thuộc vào cường độ dòng điện và khoảng cách đến dòng điện. Càng gần dòng điện, từ trường càng mạnh. Điều này được thể hiện rõ trong các công thức tính cảm ứng từ của dòng điện thẳng dài, dòng điện tròn, và ống dây.
Cảm ứng từ (B) trong lòng ống dây hình trụ có dòng điện chạy qua được tính bằng công thức: B = μ₀.n.I, trong đó:
- μ₀ là độ từ thẩm của chân không
- n là mật độ vòng dây (số vòng dây trên một đơn vị chiều dài)
- I là cường độ dòng điện
Nam châm vĩnh cửu cũng là một nguồn tạo ra từ trường. Từ trường của nam châm vĩnh cửu tồn tại xung quanh nam châm và có thể tác dụng lực lên các vật liệu từ tính khác, như sắt, niken, và coban. Tuy nhiên, nam châm vĩnh cửu không tác dụng lực lên thanh sắt bị nhiễm từ (mất từ tính).
Tương tác từ là tương tác giữa các vật thể mang từ tính hoặc giữa điện tích chuyển động và từ trường. Ví dụ, Trái Đất tác dụng lực hút lên Mặt Trăng là tương tác hấp dẫn, không phải tương tác từ.
Để xác định một điểm trong không gian có từ trường hay không, ta đặt tại đó một kim nam châm. Nếu kim nam châm bị lệch khỏi hướng ban đầu, chứng tỏ tại điểm đó có từ trường.
Tóm lại, từ trường tồn tại ở gần các nguồn tạo ra nó, như dòng điện và nam châm. Hiểu rõ về từ trường giúp chúng ta ứng dụng nó trong nhiều lĩnh vực, từ điện tử, viễn thông đến y học và năng lượng.
