Bài hát “Tự Nguyện” của cố nhạc sĩ Trương Quốc Khánh không chỉ là một ca khúc, mà còn là biểu tượng cho tinh thần yêu nước và khát vọng hòa bình của một thế hệ. Những chia sẻ từ bà Nguyễn Mộng Thu, người vợ của nhạc sĩ, giúp chúng ta hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc và những chi tiết quan trọng trong lời bài hát.
Bài hát “Tự Nguyện” ra đời trong bối cảnh cuộc chiến tranh khốc liệt, là tiếng lòng của tuổi trẻ Sài Gòn khao khát hòa bình. Trương Quốc Khánh, khi ấy mới 21 tuổi và là sinh viên, đã thổi hồn vào ca khúc những ước mơ giản dị mà cao đẹp.
“Tự Nguyện” nhanh chóng lan tỏa và trở thành một phần không thể thiếu trong các phong trào yêu nước, được yêu thích và trình bày rộng rãi trong nhiều chương trình nghệ thuật.
Trong lá thư gửi đến Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, bà Nguyễn Mộng Thu nhấn mạnh những sai sót thường gặp khi trình bày bài hát, những điều có thể làm thay đổi ý nghĩa ban đầu.
Một trong những điểm quan trọng là câu hát mở đầu: “Nếu là chim, tôi sẽ là loài bồ câu trắng / Nếu là hoa, tôi sẽ là một đóa hướng dương / Nếu là mây, tôi sẽ là một vầng mây ấm / Nếu là người, tôi sẽ chết cho quê hương…“. Bà Thu giải thích rằng chữ “là” thể hiện sự lựa chọn, mong ước được cống hiến cho đất nước. Nhiều người đã thay “là” bằng “làm”, vô tình làm mất đi sắc thái ý nghĩa này.
Ngoài ra, việc bỏ quên chữ “nếu” ở đầu câu “Nếu là người, tôi sẽ chết cho quê hương” cũng làm ảnh hưởng đến nhịp điệu và ý nghĩa của bài hát. Nhạc sĩ Trần Xuân Tiến, một người bạn của Trương Quốc Khánh, từng chia sẻ rằng cố nhạc sĩ luôn mong muốn các bạn trẻ hát đúng chữ “nếu” để thể hiện ước muốn có chọn lọc.
Một chi tiết khác cần lưu ý là câu kết của bài hát: “Là người, xin một lần khi nằm xuống, nhìn anh em đứng lên cắm cao ngọn cờ”. Bà Thu nhấn mạnh việc sử dụng từ “cắm” thay vì “phất” có ý nghĩa quan trọng. “Cắm cao ngọn cờ” thể hiện sự kiên định, vững chãi của lá cờ Tổ quốc, tượng trưng cho độc lập, tự do và toàn vẹn lãnh thổ.
Những chia sẻ của bà Nguyễn Mộng Thu giúp chúng ta hiểu sâu sắc hơn về bài hát “Tự Nguyện” của Trương Quốc Khánh, một tác phẩm không chỉ mang giá trị nghệ thuật mà còn chứa đựng những thông điệp ý nghĩa về tình yêu quê hương và khát vọng hòa bình. Việc giữ gìn và truyền tải đúng lời bài hát là cách chúng ta trân trọng di sản âm nhạc quý giá này.
