Trong kinh tế chính trị, việc phân tích tư bản ứng trước và giá trị thặng dư là vô cùng quan trọng để hiểu rõ quy luật vận động của chủ nghĩa tư bản. Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích một trường hợp cụ thể: Tư Bản ứng Trước Là 100.000 Usd với cấu tạo hữu cơ và tỷ suất giá trị thặng dư nhất định.
Giả sử chúng ta có một doanh nghiệp với tư bản ứng trước là 100.000 USD. Cấu tạo hữu cơ của tư bản (C/V) là 4/1, nghĩa là phần tư bản bất biến (C) gấp 4 lần phần tư bản khả biến (V). Tỷ suất giá trị thặng dư (m’) là 100%, cho biết mức độ bóc lột lao động của nhà tư bản.
Để hiểu rõ hơn, chúng ta cần xác định giá trị cụ thể của C và V. Với tổng tư bản là 100.000 USD và C/V = 4/1, ta có thể suy ra:
- V (tư bản khả biến, dùng để trả lương cho công nhân) = 20.000 USD
- C (tư bản bất biến, gồm máy móc, nguyên vật liệu) = 80.000 USD
Bây giờ, hãy xem xét giá trị thặng dư (m) được tạo ra. Với tỷ suất giá trị thặng dư m’ = 100%, điều này có nghĩa là giá trị thặng dư bằng với tư bản khả biến. Trong trường hợp này:
- m = V x m’ = 20.000 USD x 100% = 20.000 USD
Vậy, tổng giá trị mới do công nhân tạo ra là V + m = 20.000 USD + 20.000 USD = 40.000 USD.
Tiếp theo, chúng ta xét đến việc tư bản hóa giá trị thặng dư. Giả sử 50% giá trị thặng dư được tư bản hóa. Điều này có nghĩa là nhà tư bản không sử dụng toàn bộ giá trị thặng dư để tiêu dùng cá nhân mà tái đầu tư một phần vào sản xuất.
- Giá trị thặng dư được tư bản hóa = m x 50% = 20.000 USD x 50% = 10.000 USD
Việc tư bản hóa giá trị thặng dư sẽ làm tăng quy mô sản xuất, từ đó tạo ra nhiều giá trị thặng dư hơn trong tương lai. Nhà tư bản có thể sử dụng 10.000 USD này để mua thêm máy móc (tăng C) hoặc thuê thêm công nhân (tăng V), hoặc kết hợp cả hai.
Bây giờ, hãy xem xét điều gì sẽ xảy ra nếu tỷ suất giá trị thặng dư tăng lên 200%. Điều này có nghĩa là nhà tư bản đã tăng cường độ bóc lột lao động, hoặc áp dụng công nghệ mới giúp tăng năng suất lao động.
Nếu m’ = 200%, thì:
- m = V x m’ = 20.000 USD x 200% = 40.000 USD
Giá trị thặng dư tăng lên đáng kể. Nếu vẫn giữ tỷ lệ tư bản hóa là 50%, thì:
- Giá trị thặng dư được tư bản hóa = m x 50% = 40.000 USD x 50% = 20.000 USD
Như vậy, khi tỷ suất giá trị thặng dư tăng lên, lượng giá trị thặng dư được tư bản hóa cũng tăng lên, tạo điều kiện cho sự tích lũy tư bản nhanh chóng hơn.
Tóm lại, với tư bản ứng trước là 100.000 USD, cấu tạo hữu cơ và tỷ suất giá trị thặng dư nhất định, việc phân tích giá trị của C, V, m, và quá trình tư bản hóa giá trị thặng dư giúp chúng ta hiểu rõ hơn cách thức hoạt động và quy luật tích lũy của tư bản. Sự thay đổi của tỷ suất giá trị thặng dư có ảnh hưởng lớn đến quá trình này, thúc đẩy hoặc kìm hãm sự tích lũy tư bản.
