Trong xã hội hiện đại, khái niệm “trưởng giả” không còn xa lạ. Nhưng Trưởng Giả Là Gì và tại sao nó lại trở thành một vấn đề đáng quan tâm? Bài viết này sẽ đi sâu vào bản chất, biểu hiện và hậu quả của thói “học đòi làm sang” này trong bối cảnh văn hóa Việt Nam.
“Trưởng giả” là từ dùng để chỉ những người có xuất thân từ tầng lớp bình dân, có thể mới giàu lên hoặc có chút ít tài sản, nhưng lại thiếu kiến thức, văn hóa và thích phô trương, thể hiện mình thuộc tầng lớp thượng lưu. Họ thường cố gắng bắt chước lối sống, cách ăn mặc, hành vi của giới giàu có, quý tộc, nhưng lại không hiểu rõ giá trị thực sự của những điều đó, dẫn đến những hành động lố bịch, kệch cỡm.
Thói trưởng giả không chỉ đơn thuần là sự thích thể hiện, mà còn là một biểu hiện của sự thiếu tự tin, mặc cảm về nguồn gốc xuất thân. Họ cố gắng che đậy sự thiếu hụt về kiến thức, văn hóa bằng cách khoe khoang vật chất, tạo vỏ bọc hào nhoáng bên ngoài.
Biểu hiện của thói trưởng giả:
- Phô trương vật chất: Thích khoe khoang xe sang, nhà đẹp, đồ hiệu, những món đồ đắt tiền để chứng tỏ đẳng cấp.
- Ăn chơi xa xỉ: Tổ chức tiệc tùng linh đình, đi du lịch nước ngoài, tiêu xài hoang phí.
- Bắt chước lối sống thượng lưu: Cố gắng ăn nói, hành xử như người giàu có, quý tộc, dù không phù hợp với hoàn cảnh và tính cách của bản thân.
- Khoe khoang mối quan hệ: Thích khoe quen biết với những người có địa vị, quyền lực để nâng cao vị thế bản thân.
- Thiếu kiến thức, văn hóa: Mặc dù giàu có về vật chất, nhưng lại thiếu kiến thức, văn hóa, không có khả năng đánh giá giá trị thực sự của sự vật.
Thói trưởng giả có thể xuất hiện ở nhiều tầng lớp trong xã hội, không chỉ giới hạn ở nông thôn hay những người mới giàu lên. Ngay cả trong giới trí thức, cũng có những người mắc phải thói “học đòi làm sang” này.
Hệ lụy của thói trưởng giả:
- Lãng phí tiền bạc: Tiêu xài hoang phí vào những thứ không cần thiết, gây lãng phí nguồn lực của xã hội.
- Tạo ra sự bất bình đẳng: Thói khoe khoang, phô trương của người giàu có thể gây ra sự bức xúc, ghen tị trong xã hội, làm gia tăng sự bất bình đẳng.
- Làm suy đồi đạo đức: Thói trưởng giả thường đi kèm với sự giả dối, lừa lọc, chạy theo danh lợi, làm suy đồi các giá trị đạo đức truyền thống.
- Gây ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ: Thói đua đòi, thích hưởng thụ của người lớn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến giới trẻ, khiến họ coi trọng vật chất hơn giá trị tinh thần.
- Đánh mất bản sắc văn hóa: Cố gắng bắt chước lối sống của người khác, chạy theo những giá trị ngoại lai có thể khiến con người đánh mất bản sắc văn hóa dân tộc.
Giải pháp nào cho vấn đề thói trưởng giả?
Để giải quyết vấn đề thói trưởng giả, cần có sự chung tay của cả xã hội, từ gia đình, nhà trường đến các cơ quan truyền thông.
- Nâng cao nhận thức: Tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của người dân về tác hại của thói trưởng giả, khuyến khích lối sống giản dị, tiết kiệm.
- Xây dựng hệ giá trị đúng đắn: Giáo dục cho thế hệ trẻ về những giá trị đạo đức tốt đẹp, lòng tự trọng, tinh thần yêu nước, khuyến khích họ sống có lý tưởng, hoài bão.
- Phát huy vai trò của văn hóa: Khuyến khích các hoạt động văn hóa, nghệ thuật mang đậm bản sắc dân tộc, giúp con người hiểu rõ và tự hào về truyền thống văn hóa của mình.
- Tăng cường quản lý nhà nước: Nhà nước cần có những chính sách, quy định phù hợp để hạn chế tình trạng phô trương, lãng phí, đồng thời xử lý nghiêm những hành vi vi phạm pháp luật.
- Gương mẫu từ người nổi tiếng: Những người có địa vị trong xã hội, đặc biệt là cán bộ, công chức cần gương mẫu trong lối sống, hành vi, tránh phô trương, lãng phí.
Thói trưởng giả là một vấn đề nhức nhối trong xã hội hiện đại. Để xây dựng một xã hội văn minh, giàu đẹp, cần phải loại bỏ thói “học đòi làm sang” này, hướng đến những giá trị chân thiện mỹ.
