Trường ca “Những người đi tới biển” của Thanh Thảo là một tác phẩm nổi bật, khắc họa chân thực và xúc động hình tượng người lính trong kháng chiến chống Mỹ. “Khúc bảy” trích từ trường ca này, là một khúc ca bi tráng, ngợi ca tinh thần hy sinh cao cả của thế hệ trẻ Việt Nam.
Bài thơ mở đầu bằng lời tâm sự giản dị mà đầy xúc động: “Chúng tôi không mệt đâu/ Nhưng cỏ sắc mà ấm quá!”. Lời thơ như một lời trần tình của những người lính trẻ, những người đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc. “Chúng tôi” ở đây không chỉ là một vài cá nhân, mà là cả một thế hệ thanh niên xung phong, sẵn sàng hy sinh tuổi xuân cho đất nước.
Hình ảnh “cỏ sắc mà ấm quá” gợi lên sự yên nghỉ vĩnh hằng của những người lính trẻ trên mảnh đất quê hương. Cỏ, một hình ảnh bình dị, quen thuộc, nhưng trong bối cảnh này lại mang ý nghĩa sâu sắc về sự hy sinh thầm lặng, sự hòa mình vào đất mẹ của những người con ưu tú.
Tuổi hai mươi, độ tuổi đẹp nhất của đời người, đã vĩnh viễn nằm lại nơi chiến trường: “Tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ một cánh chim mảnh như nét vẽ/ Nhiều đổi thay như một thoáng mây/ Khi chúng tôi nằm nó vẫn ngồi nguyên đó/ Ngậm im lìm một cọng cỏ may…/ Những dấu chân lùi lại phía sau”.
Biện pháp so sánh “Tuổi hai mươi thằng em tôi sững sờ một cánh chim mảnh như nét vẽ” là một hình ảnh thơ độc đáo, gợi cảm, vừa thể hiện sự mong manh, dễ vỡ của tuổi trẻ trước bom đạn chiến tranh, vừa ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự kiên cường của những người lính trẻ.
.jpg)
Sự hy sinh của họ không vô nghĩa, mà là nguồn sống mới cho đất nước: “Mười tám hai mươi như sắc cỏ/ Dày như cỏ/ Yếu mềm và mãnh liệt như cỏ”.
Cỏ, biểu tượng cho sức sống mãnh liệt, cho sự tái sinh. Tuổi trẻ của họ tuy “yếu mềm” trước bom đạn, nhưng lại “mãnh liệt” trong ý chí chiến đấu, trong tinh thần hy sinh vì Tổ quốc.
Niềm tin vào tương lai tươi sáng của đất nước được thể hiện qua những vần thơ tràn đầy hy vọng: “Hoa chuẩn bị âm thầm trong đất/ Nơi đó nhất định mùa xuân sẽ bùng lên/ Hơn một điều bất chợt”.
Sự hy sinh của thế hệ trẻ sẽ là tiền đề cho một mùa xuân hòa bình, độc lập, tự do của dân tộc.
Bài thơ kết thúc bằng một câu hỏi đầy day dứt và xúc động: “Chúng tôi đã đi không tiếc đời mình/ (Những tuổi hai mươi làm sao không tiếc)/ Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi thì còn chi Tổ quốc?”.
Câu hỏi này thể hiện sự giằng xé trong tâm hồn những người lính trẻ. Họ tiếc nuối tuổi xuân, nhưng trên hết, họ đặt Tổ quốc lên trên tất cả. Tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” đã trở thành lẽ sống, thành lý tưởng cao đẹp của cả một thế hệ.
Lời thơ khép lại bằng một câu hỏi tu từ đầy ám ảnh: “Cỏ sắc mà ấm quá, phải không em…”. Câu hỏi này như một lời nhắn nhủ, một lời tri ân gửi đến những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc. “Cỏ sắc mà ấm quá” – sự ấm áp của tình đồng đội, của tình yêu quê hương đất nước, của sự hy sinh cao cả.
“Khúc bảy” trong trường ca “Những người đi tới biển” là một khúc ca bi tráng, một nén tâm nhang tưởng nhớ những người lính trẻ đã hiến dâng tuổi xuân cho Tổ quốc. Bài thơ không chỉ tái hiện một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc, mà còn khơi gợi trong lòng người đọc niềm tự hào, lòng biết ơn và trách nhiệm đối với đất nước. Thế hệ trẻ hôm nay cần phải sống xứng đáng với sự hy sinh của cha ông, xây dựng đất nước ngày càng giàu đẹp, văn minh.
