Xuân Quỳnh, nữ thi sĩ tài hoa, đã khắc họa những cung bậc cảm xúc chân thật nhất của người phụ nữ trong tình yêu qua bài thơ “Sóng”. Hai khổ thơ thứ ba và thứ tư chứa đựng những suy tư sâu sắc về cội nguồn của tình yêu, một chủ đề muôn thuở và đầy bí ẩn.
Hình ảnh minh họa bài thơ Sóng, thể hiện cảm xúc và suy tư của người con gái về tình yêu và biển cả bao la, gợi liên tưởng đến những trăn trở về nguồn cội của tình yêu và sự vĩnh cửu của biển khơi.
Đứng trước biển cả bao la, hình ảnh “muôn trùng sóng bể” gợi lên sự vô tận, rộng lớn của không gian. Chính trong không gian ấy, nhân vật “em” bộc lộ những tâm tư, tình cảm sâu kín nhất:
“Trước muôn trùng sóng bể
Em nghĩ về anh, em
Em nghĩ về biển lớn
Từ nơi nào sóng lên?”
Điệp ngữ “Em nghĩ về” nhấn mạnh vào sự trăn trở, suy tư không ngừng của người con gái. “Em” nghĩ về “anh”, về chính mình, rồi lại hướng đến “biển lớn” và đặt câu hỏi “Từ nơi nào sóng lên?”. Câu hỏi này không chỉ đơn thuần là sự tò mò về hiện tượng tự nhiên, mà còn là sự khát khao tìm kiếm cội nguồn của tình yêu. Giữa không gian bao la, tình yêu trở nên nhỏ bé, mong manh, nhưng cũng chính vì thế mà nó trở nên đáng trân trọng và cần được khám phá hơn bao giờ hết. Câu thơ gợi nhắc đến những suy tư về sự khởi đầu của mọi thứ, về những điều bí ẩn không lời đáp trong cuộc sống.
Tiếp nối những suy tư ấy, khổ thơ thứ tư mở ra một hành trình tìm kiếm nguồn gốc của tình yêu:
“Sóng bắt đầu từ gió
Gió bắt đầu từ đâu?
Em cũng không biết nữa
Khi nào ta yêu nhau”
Ảnh chụp cận cảnh những con sóng vỗ bờ, thể hiện sự dữ dội và dịu êm của biển cả, tượng trưng cho những cung bậc cảm xúc trong tình yêu, từ sự nồng nàn đến những trăn trở và suy tư.
Từ hình ảnh “sóng”, “em” liên tưởng đến “gió” và tiếp tục đặt ra câu hỏi “Gió bắt đầu từ đâu?”. Dường như, “em” muốn truy tìm đến tận cùng cội nguồn của mọi thứ, để có thể hiểu rõ hơn về tình yêu. Tuy nhiên, cuối cùng “em” phải thừa nhận “Em cũng không biết nữa”. Sự thừa nhận này không phải là sự buông xuôi, mà là sự chấp nhận những giới hạn của con người trước những điều bí ẩn của cuộc sống. Tình yêu cũng như vậy, nó đến một cách tự nhiên, không ai có thể biết trước hay giải thích một cách rõ ràng. Câu hỏi “Khi nào ta yêu nhau?” thể hiện sự băn khoăn, trăn trở về thời điểm bắt đầu của tình yêu, một khoảnh khắc khó nắm bắt và không thể định nghĩa.
Hình ảnh so sánh sóng và gió như một cách ẩn dụ để diễn tả tình yêu. Tình yêu bắt đầu từ những điều nhỏ bé, giản dị như cơn gió thoảng qua, nhưng lại có sức mạnh lớn lao như những con sóng dữ dội. Tuy nhiên, nguồn gốc sâu xa của nó vẫn là một điều bí ẩn. Giống như Xuân Diệu đã từng viết:
“Làm sao cắt nghĩa được tình yêu
Có nghĩa gì đâu, một buổi chiều
Nó chiếm hồn ta bằng nắng nhạt
Bằng mây nhè nhẹ, gió hiu hiu”
Sự bất lực trong việc tìm kiếm câu trả lời cho thấy sự kỳ diệu và thiêng liêng của tình yêu. Nó là một thứ tình cảm khó lý giải, chỉ có thể cảm nhận bằng trái tim.
Hai khổ thơ trên là những dòng tự sự chân thành, giản dị nhưng chứa đựng những suy tư sâu sắc về tình yêu. Xuân Quỳnh đã mượn hình ảnh sóng để thể hiện những cung bậc cảm xúc, những trăn trở, suy tư của người phụ nữ trong tình yêu. Đó là một tình yêu vừa nồng nàn, tha thiết, vừa da diết, băn khoăn.
Hình ảnh biển xanh và bầu trời trong xanh, biểu tượng cho sự tự do và bao la của tình yêu, nơi những cảm xúc được thăng hoa và những suy tư được giải phóng.
Với thể thơ năm chữ, nhịp điệu nhẹ nhàng, uyển chuyển, cùng với những hình ảnh thơ gợi cảm, Xuân Quỳnh đã tạo nên một bức tranh tình yêu vừa đẹp đẽ, vừa sâu lắng. Hai khổ thơ này không chỉ là những dòng tự sự cá nhân, mà còn là tiếng lòng của biết bao người phụ nữ đang yêu, đang trăn trở về cội nguồn của tình yêu. Nó khẳng định vẻ đẹp tâm hồn và sự nhạy cảm của người phụ nữ trong tình yêu.
