Trong chiến lược chiến tranh đặc biệt 1961 1965 ở miền nam Việt Nam Mỹ đã sử dụng quân đội Sài Gòn làm lực lượng chủ yếu, kết hợp với viện trợ quân sự, kinh tế và các chiến thuật như “ấp chiến lược”. Mục tiêu là đàn áp phong trào cách mạng và thiết lập chế độ thực dân kiểu mới.
Chiến tranh đặc biệt (1961-1965) được xem là một hình thức chiến tranh thực dân kiểu mới. Trong đó, Mỹ đóng vai trò chỉ huy, cố vấn và cung cấp viện trợ, còn quân đội Sài Gòn đóng vai trò là lực lượng chiến đấu chính. Mỹ đã sử dụng nhiều biện pháp khác nhau để thực hiện chiến lược này, bao gồm:
- Viện trợ quân sự và kinh tế: Mỹ đã đổ hàng tỷ đô la vào miền Nam Việt Nam để hỗ trợ quân đội Sài Gòn và chính quyền Ngô Đình Diệm.
- Xây dựng “ấp chiến lược”: Đây là một biện pháp nhằm cô lập lực lượng cách mạng khỏi dân chúng bằng cách tập trung dân vào các khu vực được kiểm soát chặt chẽ.
- Sử dụng các chiến thuật chiến tranh hiện đại: Mỹ đã cung cấp cho quân đội Sài Gòn các loại vũ khí và trang thiết bị hiện đại, đồng thời huấn luyện họ các chiến thuật chiến tranh mới.
- Tăng cường tuyên truyền: Mỹ đã sử dụng các phương tiện truyền thông để tuyên truyền về “sự nguy hiểm của cộng sản” và ca ngợi “chế độ dân chủ” ở miền Nam Việt Nam.
Tuy nhiên, chiến lược này đã nhanh chóng thất bại do nhiều nguyên nhân:
- Sự phản kháng mạnh mẽ của nhân dân Việt Nam: Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, nhân dân miền Nam đã đứng lên đấu tranh chống lại ách thống trị của Mỹ và chính quyền Sài Gòn.
- Chính sách “ấp chiến lược” thất bại: Chính sách này đã gây ra nhiều bất bình trong dân chúng, khiến họ quay lưng lại với chính quyền Sài Gòn và ủng hộ cách mạng.
- Quân đội Sài Gòn yếu kém: Quân đội Sài Gòn thiếu tinh thần chiến đấu và không thể đối phó với lực lượng cách mạng ngày càng lớn mạnh.
- Sự chia rẽ trong chính quyền Sài Gòn: Nội bộ chính quyền Sài Gòn lục đục, chia rẽ, làm suy yếu khả năng lãnh đạo và điều hành đất nước.
Chiến thắng Ấp Bắc năm 1963 đánh dấu bước đầu sự phá sản của chiến lược “chiến tranh đặc biệt” của Mỹ. Đến năm 1965, sau chiến thắng Bình Giã, Mỹ buộc phải chuyển sang chiến lược “chiến tranh cục bộ”, trực tiếp đưa quân đội vào tham chiến.
