Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc là một bức tranh đa dạng, phản ánh sự gắn bó mật thiết với thiên nhiên và các hoạt động cộng đồng. Tín ngưỡng, phong tục tập quán, lễ hội và nghệ thuật là những yếu tố quan trọng tạo nên bản sắc văn hóa độc đáo của thời kỳ này.
Về tín ngưỡng, cư dân Văn Lang, Âu Lạc thể hiện sự tôn kính đối với tổ tiên và các lực lượng tự nhiên. Tục thờ cúng tổ tiên là một nét văn hóa truyền thống, thể hiện lòng biết ơn và sự kết nối giữa các thế hệ. Bên cạnh đó, họ còn sùng bái các hiện tượng tự nhiên như núi, sông, Mặt Trăng, Mặt Trời, tin rằng chúng có sức mạnh chi phối cuộc sống.
Việc chôn cất người chết cũng mang nhiều ý nghĩa tâm linh. Người chết thường được chôn trong thạp, bình, mộ thuyền hoặc mộ cây, cùng với các công cụ lao động và đồ dùng sinh hoạt. Điều này cho thấy quan niệm về một thế giới khác sau khi chết, nơi người đã khuất vẫn tiếp tục cuộc sống của mình.
Phong tục tập quán của người Việt cổ cũng rất phong phú và đa dạng. Tục xăm mình, nhuộm răng đen, ăn trầu không chỉ là những thói quen sinh hoạt mà còn mang ý nghĩa thẩm mỹ và thể hiện bản sắc văn hóa riêng. Bên cạnh đó, tục làm bánh chưng, bánh giầy vào dịp lễ Tết cũng là một nét đẹp truyền thống, thể hiện sự khéo léo và tinh thần cộng đồng của người Việt.
Lễ hội là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc. Nhiều lễ hội được tổ chức trong năm, là dịp để mọi người giao lưu, vui chơi và thể hiện tài năng. Trong những ngày lễ hội, mọi người thích hóa trang, nhảy múa, ca hát trong tiếng khèn, tiếng trống đồng náo nức. Các chàng trai tham gia các trò chơi như đấu vật hoặc đua thuyền trên sông, thể hiện sức mạnh và tinh thần thượng võ.
Đời sống tinh thần của cư dân Văn Lang, Âu Lạc là một kho tàng văn hóa vô giá, góp phần quan trọng vào việc hình thành và phát triển bản sắc văn hóa Việt Nam. Những tín ngưỡng, phong tục tập quán, lễ hội và nghệ thuật của thời kỳ này vẫn còn được lưu giữ và phát huy cho đến ngày nay, là nguồn cảm hứng và niềm tự hào của dân tộc Việt Nam.