“Trại đầu Xuân độ đọc Hiểu” là một chủ đề quan trọng trong chương trình Ngữ văn, đặc biệt là khi phân tích các tác phẩm thơ ca giàu giá trị biểu cảm và nghệ thuật. Bài viết này sẽ đi sâu vào chủ đề này, cung cấp các bài tập đọc hiểu và phân tích chi tiết, giúp học sinh nắm vững kiến thức và kỹ năng cần thiết.
“Bến Đò Xuân Đầu Trại” – Kiệt Tác Của Nguyễn Trãi
“Bến đò xuân đầu trại” là một trong những bài thơ nổi tiếng của Nguyễn Trãi, thể hiện bức tranh xuân tươi đẹp và tâm hồn tinh tế của tác giả. Bài thơ không chỉ miêu tả cảnh sắc thiên nhiên mà còn gợi lên những suy tư về cuộc đời và thời thế.
Hình ảnh minh họa về bến đò mùa xuân với cỏ xanh và con đò vắng khách, thể hiện sự thanh bình và tĩnh lặng của làng quê Việt Nam
Để hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm này, chúng ta sẽ cùng nhau phân tích và giải quyết các bài tập đọc hiểu sau đây.
Bài Tập Đọc Hiểu “Bến Đò Xuân Đầu Trại” (Số 1)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
Độ đầu xuân thảo lục như yên,
Xuân vũ thiêm lai thủy phách thiên.
Dã kính hoang lương hành khách thiểu,
Cô chu trấn nhật các sa miên.
(Nguyễn Trãi, Trại đầu xuân độ - Bến đò xuân đầu trại)Dịch thơ:
Cỏ xanh như khói bến xuân tươi,
Lại có mưa xuân nước vỗ trời
Quạnh quẽ đường đồng thưa vắng khách
Con đò gối bãi suốt ngày ngơiCâu hỏi:
- Phương thức biểu đạt chính của đoạn thơ trên là gì?
- Bài thơ được trích từ tập thơ nào của Nguyễn Trãi?
- Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
- Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu thơ “Cỏ xanh như khói bến xuân tươi”?
- Hệ thống cảnh vật mùa xuân được miêu tả trong bài thơ gồm những gì?
- Vẻ đẹp của những hình ảnh mùa xuân được thể hiện như thế nào?
- Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ là gì?
- Cảm nhận của anh/chị về hai câu thơ cuối.
Gợi ý trả lời:
- Miêu tả
- Ức Trai thi tập
- Thất ngôn tứ tuyệt
- So sánh
- Cỏ xanh, mưa xuân, đường đồng, con đò
- Cảnh vật được miêu tả bằng những hình ảnh thơ mộng, hữu tình, nhưng vẫn ẩn chứa cảm giác cô đơn, hoang vắng.
- Nhân vật trữ tình thể hiện sự thảnh thơi, yêu thiên nhiên và quê hương đất nước.
- Hai câu thơ cuối khắc họa sự vắng vẻ, tĩnh lặng của bến đò, gợi cảm xúc man mác buồn nhưng cũng rất thanh bình.
Bài Tập Đọc Hiểu “Bến Đò Xuân Đầu Trại” (Số 2)
Câu hỏi:
- Xác định phương thức biểu đạt chính của bài thơ.
- Hệ thống hình ảnh miêu tả cảnh bến đò xuân đầu trại gồm những gì?
- Phân tích hiệu quả của biện pháp so sánh trong câu thơ: “Cỏ xanh như khói bến xuân tươi”.
- Nhận xét về nét đặc sắc của bến đò xuân trong hai câu thơ cuối.
- Nhận xét về bức tranh quê được họa trong bài thơ.
- Gọi tên những tình cảm của người viết được thể hiện trong bài thơ.
Bài Tập Đọc Hiểu “Bến Đò Xuân Đầu Trại” (Số 3)
Đọc đoạn thơ sau và trả lời câu hỏi:
"Cỏ xanh như khói bến xuân tươi,
Lại có mưa xuân nước vỗ trời
Quạnh quẽ đường đồng thưa vắng khách
Con đò gối bãi suốt ngày ngơi"
(Nguyễn Trãi)Câu hỏi:
- Chỉ ra biện pháp tu từ và nêu tác dụng trong câu “Cỏ xanh như khói bến xuân tươi”.
- Bức tranh thiên nhiên mùa xuân được miêu tả thông qua những hình ảnh nào? Em có cảm nhận như thế nào về những hình ảnh ấy?
- Cảm xúc của nhân vật trữ tình trong bài thơ là gì?
Gợi ý trả lời:
- So sánh: “Cỏ xanh” với “khói bến xuân tươi”. Tác dụng: Câu thơ trở nên gợi hình, gợi cảm, tăng hiệu quả biểu đạt, gợi nhiều liên tưởng thú vị và thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên.
- Hình ảnh: Cỏ xanh, mưa xuân nước vỗ trời, đường đồng thưa vắng khách, con đò. Cảm nhận: Hình ảnh giàu sức gợi, thể hiện sự tĩnh lặng và vắng vẻ.
- Cảm xúc: Tâm trạng ung dung, thư thái, hòa mình vào thiên nhiên và cảm nhận cảnh vật xung quanh một cách tinh tế.
Tổng Kết
Thông qua việc phân tích và thực hành các bài tập đọc hiểu về “Bến đò xuân đầu trại”, chúng ta có thể thấy được vẻ đẹp của ngôn ngữ, sự tinh tế trong miêu tả và cảm xúc sâu lắng của tác giả Nguyễn Trãi. Hy vọng rằng, bài viết này sẽ giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về chủ đề “trại đầu xuân độ đọc hiểu” và đạt kết quả tốt trong học tập.
