Đoạn trích “Trong lòng mẹ” của Nguyên Hồng là một tác phẩm cảm động về tình mẫu tử thiêng liêng. Để giúp các em học sinh lớp 6 Cánh Diều hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm này, bài viết sau đây sẽ tập trung Trả Lời Câu Hỏi Bài Trong Lòng Mẹ một cách chi tiết và đầy đủ nhất.
Hồi kí là một thể loại văn học ghi lại những sự việc, cảm xúc, suy nghĩ mà tác giả đã trải qua. Khi đọc hồi kí “Trong lòng mẹ”, chúng ta thấy rõ tác giả kể về những ngày tháng tuổi thơ thiếu thốn tình cảm, nhưng vẫn luôn hướng về mẹ với một tình yêu thương vô bờ bến. Mục đích của việc viết như vậy là để người đọc cảm nhận được sự thiêng liêng của tình mẫu tử và phê phán những hủ tục phong kiến đã chia cắt tình cảm gia đình.
1. Chuẩn bị
Để hiểu rõ hơn về đoạn trích, chúng ta cần tìm hiểu về tác giả Nguyên Hồng và tác phẩm “Những ngày thơ ấu”. Nguyên Hồng (1918-1982) là một nhà văn nổi tiếng với những tác phẩm viết về những người nghèo khổ. “Những ngày thơ ấu” là một tập hồi kí kể về tuổi thơ đầy cay đắng của chính tác giả. Nội dung chính của đoạn trích “Trong lòng mẹ” xoay quanh cuộc hôn nhân không hạnh phúc của bố mẹ Nguyên Hồng và tình cảm sâu sắc giữa cậu bé Hồng và mẹ, bất chấp những lời đàm tiếu của xã hội.
2. Đọc hiểu
-
Câu hỏi trang 52 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Phần 1 cho biết hoàn cảnh của nhân vật “tôi” như thế nào?
Nhân vật “tôi” (Hồng) có một hoàn cảnh đáng thương: cha mất chưa đầy một năm, mẹ phải đi Thanh Hóa làm ăn xa, cậu sống một mình và chịu sự ghẻ lạnh của người thân.
-
Câu hỏi trang 52 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Phản ứng của nhân vật “tôi” trước lời kể của người cô như thế nào?
Hồng nhận ra sự cay độc trong lời nói của người cô, nhưng cậu không để tâm. Trong lòng Hồng luôn tràn đầy tình yêu thương và kính trọng đối với mẹ. Cậu tin rằng mẹ sẽ trở về vào dịp cuối năm.
-
Câu hỏi trang 53 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Phần 3 kể về việc gì? Đây có phải là nội dung chính của văn bản không? Có liên quan gì đến nhan đề văn bản?
Phần 3 kể về cuộc gặp gỡ đầy xúc động giữa Hồng và mẹ sau một thời gian dài xa cách. Đây chính là nội dung chính của văn bản, thể hiện rõ nhất ý nghĩa của nhan đề “Trong lòng mẹ”. Tác giả đã miêu tả chân thực những cảm xúc khi được ở trong vòng tay yêu thương của mẹ.
Hình ảnh minh họa cuộc trò chuyện giữa cậu bé Hồng và người cô, thể hiện sự đối lập trong tình cảm và quan điểm về người mẹ.
-
Câu hỏi trang 53 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tìm các từ ngữ tả hành động và cảm xúc của nhân vật “tôi” khi bất ngờ gặp lại mẹ.
Những từ ngữ thể hiện hành động và cảm xúc của Hồng khi gặp lại mẹ: “chợt thoáng thấy”, “đuổi theo”, “gọi bối rối”, “thở hồng hộc”, “trán đẫm mồ hôi”, “ríu cả chân lại”, “òa lên khóc”, “nức nở”.
-
Câu hỏi trang 53 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Người mẹ hiện lên trong cái nhìn của “tôi” như thế nào?
Trong mắt Hồng, mẹ không hề “còm cõi xơ xác” như lời cô nói mà vẫn “tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn làm nổi bật màu hồng của hai gò má”. Hương thơm từ mẹ cũng khiến Hồng cảm thấy “thơm tho lạ thường”.
Hình ảnh gợi tả khoảnh khắc đoàn tụ đầy xúc động giữa hai mẹ con sau những ngày tháng xa cách, nhấn mạnh tình mẫu tử thiêng liêng.
-
Câu hỏi trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tranh minh họa gợi cho em suy nghĩ gì về tình mẫu tử?
Bức tranh minh họa cho thấy tình mẫu tử là một tình cảm thiêng liêng, cao quý và vô giá. Dù trải qua bao khó khăn, gian khổ, tình mẹ con vẫn luôn bền chặt và không gì có thể thay thế được.
-
Câu hỏi trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Tình mẫu tử thể hiện như thế nào qua cử chỉ, hành động, cảm xúc của “tôi”?
Tình mẫu tử thể hiện qua những cử chỉ, hành động, cảm xúc của Hồng: “đùi áp đùi mẹ tôi, đầu ngả vào cánh tay mẹ tôi”, “cảm giác ấm áp bỗng lại mơn man khắp da thịt”, “phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ… có một êm dịu vô cùng”. Câu nói xấu của bà cô hoàn toàn không thể xâm phạm đến tình yêu thương mà Hồng dành cho mẹ.
-
Câu hỏi trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Vì sao “câu nói ấy bị chìm ngay đi”?
“Câu nói ấy bị chìm ngay đi” vì Hồng đang hoàn toàn chìm đắm trong niềm hạnh phúc được gặp lại mẹ, được ở trong vòng tay yêu thương của mẹ. Tình yêu thương ấy đã lấn át tất cả những lời nói xấu xa, định kiến về mẹ.
3. Sau khi đọc
-
Câu 1 trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Sự việc chính mà tác giả kể lại ở đoạn trích Trong lòng mẹ là gì? Sự việc ấy được tập trung thể hiện ở phần nào của văn bản?
Sự việc chính là cuộc gặp gỡ giữa Hồng và mẹ sau bao ngày xa cách. Sự việc này được tập trung thể hiện ở phần 3 của văn bản.
-
Câu 2 trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Hình ảnh người mẹ qua lời kể của người cô và trong suy nghĩ, tình cảm của nhân vật “tôi” có gì khác nhau?
Qua lời kể của người cô, người mẹ hiện lên như một người phụ nữ bất hạnh, phải bỏ con đi tha phương cầu thực vì nợ nần. Tuy nhiên, trong suy nghĩ và tình cảm của Hồng, mẹ là một người phụ nữ đáng thương, luôn yêu thương con và phải chịu nhiều khó khăn trong cuộc sống.
-
Câu 3 trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Dẫn ra một số câu văn thể hiện cảm xúc của nhân vật “tôi” khi gặp lại mẹ. Từ đó, hãy nêu nhận xét về nhân vật này.
Một số câu văn thể hiện cảm xúc của Hồng khi gặp lại mẹ: “Tôi thở hồng hộc, trán đẫm mồ hôi, và khi trèo lên xe, tôi ríu cả chân lại… òa lên khóc rồi cứ thế nức nở.”, “Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc?”. Từ đó, ta thấy Hồng là một cậu bé giàu tình cảm, luôn yêu thương và kính trọng mẹ.
-
Câu 4 trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Theo em, vì sao đoạn trích Trong lòng mẹ thuộc thể loại hồi kí?
Đoạn trích “Trong lòng mẹ” thuộc thể loại hồi kí vì nó kể lại những sự việc có thật mà tác giả đã trải qua trong quá khứ, được kể theo ngôi thứ nhất và có sự kết hợp giữa miêu tả và biểu cảm.
-
Câu 5 trang 54 SGK Ngữ văn 6 tập 1: Viết khoảng 4 – 5 dòng nêu lên tình cảm và suy nghĩ của em sau khi đọc đoạn trích Trong lòng mẹ của nhà văn Nguyên Hồng.
Sau khi đọc “Trong lòng mẹ”, em cảm thấy vô cùng xúc động trước tình mẫu tử thiêng liêng giữa Hồng và mẹ. Dù phải sống trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn tình cảm, nhưng Hồng vẫn luôn yêu thương và tin tưởng mẹ. Đoạn trích đã giúp em hiểu rõ hơn về giá trị của tình cảm gia đình và trân trọng những người thân yêu xung quanh mình.
Hy vọng rằng, với những trả lời câu hỏi bài trong lòng mẹ chi tiết trên, các em học sinh sẽ có thể hiểu sâu sắc hơn về tác phẩm và cảm nhận được vẻ đẹp của tình mẫu tử.
