Trước khi đến với đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” nổi tiếng, “Truyện Kiều” của Nguyễn Du đã khắc họa chân dung Thúy Kiều – một trang giai nhân tài sắc vẹn toàn – và giới thiệu về những biến cố gia đình đẩy nàng vào bi kịch.
Thúy Kiều, với vẻ đẹp nghiêng nước nghiêng thành và tài cầm kỳ hiếm có, vốn sinh ra trong một gia đình danh gia vọng tộc. Nàng là chị cả, nổi tiếng với tài năng âm nhạc, đặc biệt là khả năng chơi đàn điêu luyện. Tuy nhiên, sóng gió ập đến, hạnh phúc gia đình tan vỡ khi cha mẹ vướng vào vòng lao lý, nợ nần chồng chất. Để cứu gia đình khỏi cảnh khốn cùng, Kiều quyết định hy sinh hạnh phúc cá nhân, bán mình chuộc cha. Quyết định này đánh dấu bước ngoặt lớn, đẩy nàng vào cuộc đời đầy truân chuyên và khổ đau.
Khi bị đẩy vào lầu xanh, cuộc đời Kiều chìm trong bóng tối và tuyệt vọng. Nàng phải đối mặt với sự tủi nhục, đau khổ, và nỗi nhớ nhà da diết. Lầu Ngưng Bích, với không gian vắng vẻ, cô liêu, trở thành biểu tượng cho nỗi cô đơn, nỗi nhớ quê hương, và tình cảnh bi thảm của Kiều. Nơi đây, nàng phải gánh chịu những dằn vặt, vừa thương nhớ cha mẹ, gia đình, vừa xót xa cho mối tình dang dở với Kim Trọng.
Đoạn trích “Kiều ở lầu Ngưng Bích” đi sâu vào miêu tả tâm trạng Kiều, phản ánh những suy tư, trăn trở, và cảm xúc phức tạp của nàng trong hoàn cảnh éo le. Nỗi nhớ nhà, nỗi thương người yêu, và sự cô đơn cùng cực được Nguyễn Du thể hiện một cách tinh tế, chạm đến trái tim người đọc.
“Kiều ở lầu Ngưng Bích” không chỉ là một phần quan trọng trong “Truyện Kiều” mà còn là một trong những đoạn thơ hay nhất của văn học Việt Nam. Nó không chỉ phản ánh số phận bi thảm của người phụ nữ trong xã hội phong kiến mà còn ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn, sự kiên cường, và tài năng của Thúy Kiều. Đồng thời, đoạn trích cũng thể hiện tấm lòng nhân đạo sâu sắc của Nguyễn Du đối với những số phận bất hạnh.