Tơ capron là một loại vật liệu polymer quan trọng, được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Vậy, Tơ Capron Thuộc Loại Tơ nào? Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về tơ capron, từ định nghĩa, công thức cấu tạo, phương pháp điều chế đến phân loại và các bài tập vận dụng liên quan.
Tơ Capron Là Gì?
Tơ capron, hay còn gọi là Nylon 6, thuộc loại tơ Polyamide. Nó được tổng hợp từ ε-caprolactam thông qua phản ứng trùng ngưng. Phản ứng này tương tự như phản ứng tự trùng ngưng của amino axit trong quá trình tạo tơ enang. Tên gọi Nylon 6 xuất phát từ việc sản phẩm polymer tạo thành có mạch chứa 6 nguyên tử carbon.
Công thức cấu tạo của epsilon-caprolactam, tiền chất của tơ capron
Ảnh minh họa công thức cấu tạo của epsilon-caprolactam, một monome quan trọng trong sản xuất tơ capron, thể hiện rõ vòng lactam 6 cạnh.
Các loại tơ Polyamide như tơ enang và tơ capron có đặc tính bền, dai, nên được ứng dụng rộng rãi trong sản xuất vải may mặc, võng, lưới đánh cá, chỉ khâu và dây thừng. Cả hai loại tơ này đều bền ở nhiệt độ thường. Tuy nhiên, khi đốt ở nhiệt độ cao, chúng tạo ra khí có mùi khai của NH3, các sản phẩm khí khác và muội than carbon.
Công Thức Của Tơ Capron
Công thức một đoạn mạch của tơ nylon-6 là -(-HN-[CH2]5-CO-)-n, trong đó n là số lượng lớn các đơn vị lặp lại.
Điều Chế Tơ Capron (Nilon-6)
Tơ capron (nilon-6) được điều chế bằng phản ứng trùng ngưng (H2N-[CH2]5-COOH) hoặc trùng hợp [(CH2)5CONH], tạo thành cấu trúc mạch thẳng:
H2N-[CH2]5-COOH → (− NH-[CH2]5-CO)−n + nH2O
Tơ capron thường được tổng hợp từ phản ứng trùng hợp mở vòng ε-caprolactam.
Phân Loại Tơ
Để hiểu rõ hơn về vị trí của tơ capron thuộc loại tơ nào, chúng ta cần xem xét cách phân loại tơ:
| Loại tơ | Nguồn gốc/ Quy trình chế tạo | Ví dụ |
|---|---|---|
| Tơ tự nhiên | Có sẵn trong tự nhiên và được sử dụng trực tiếp. | Bông, sợi lanh, len lông cừu, tơ tằm |
| Tơ hóa học | ||
| Tơ tổng hợp | Được chế tạo từ polymer tổng hợp. | Tơ polyamide, tơ vinylic |
| Tơ bán tổng hợp (nhân tạo) | Xuất phát từ nguồn gốc thiên nhiên nhưng được chế biến thêm bằng hóa học | Tơ visco, tơ cellulose acetate |
Từ bảng trên, ta thấy rõ tơ capron thuộc loại tơ tổng hợp, do được tạo ra từ quá trình tổng hợp polymer.
Bài Tập Vận Dụng
Để củng cố kiến thức về tơ capron và các loại tơ khác, hãy cùng giải một số bài tập sau:
Câu 1. Poly(methyl methacrylate) và Nylon-7 được tạo thành từ các monomer tương ứng là:
A. CH2=CH-COOCH3 và H2N(CH2)6COOH
B. CH2=C(CH3)-COOCH3 và H2N-[CH2]6-COOH.
C. CH3-COO-CH=CH2 và H2N-[CH2]5-COOH.
D. CH2=C(CH3)-COOCH3 và H2N(CH2)6COOH.
Đáp án: D
Câu 2. Cho các phát biểu sau:
(1) Tơ enang được điều chế bằng cách trùng ngưng H2N-(CH2)6-COOH.
(2) Tơ là những vật liệu polymer hình sợi dài, mảnh với độ bền nhất định.
(3) Hầu hết các polymer là những chất rắn, không hơi, có nhiệt độ nóng chảy xác định.
(4) Tơ capron không phải là tơ thiên nhiên.
(5) Tơ capron là tơ Polyamide và còn được gọi là tơ nylon-6.
Số phát biểu đúng là:
A. 3
B. 4
C. 2
D. 5
Đáp án: B
Câu 3. Nhận định nào sau đây không đúng:
A. Tơ capron thuộc loại Polyamide được tổng hợp từ ε-caprolactam
B. Tơ visco và tơ acetate là tơ tổng hợp.
C. Tơ tằm, len lông cừu, bông là polymer thiên nhiên.
D. Tơ capron Được tạo ra từ phản ứng trùng hợp và trùng ngưng.
Đáp án: B
Câu 4. Trong số các loại to sau: tơ tằm, tơ visco, tơ nylon -6,6, tơ acetate, tơ capron, tơ enang; Số loại tơ thuộc loại tơ tổng là:
A. 3
B. 2
C. 4
D. 5
Đáp án: B
Câu 5. Quá trình điều chế tơ nào dưới đây là quá trình trùng hợp?
A. tơ nitron (tơ olon) từ poliacrionitrin.
B. tơ capron từ axit -ε-caprolactam.
C. tơ nylon-6,6 từ Hexamethylenediamine và Adipic acid.
D. tơ lapsan từ ethylene glycol và Terephthalic acid
Đáp án: A
Câu 6. Tơ enang được tổng hợp từ nguyên liệu nào sau đây?
A. H2N-(CH2)3-COOH
B. H2N-(CH2)4-COOH
C. H2N-(CH2)5-COOH
D. H2N-(CH2)6-COOH
Đáp án: D
Câu 7. Hai tơ nào sau đây đều là tơ tổng hợp?
A. tơ nylon-6,6 và bông.
B. tơ nylon-6,6 và tơ nitron.
C. tơ tằm và bông.
D. tơ visco và tơ acetate.
Đáp án: B
Câu 8. Tơ visco không thuộc loại
A. tơ hóa học
B. tơ tổng hợp.
C. tơ bán tổng hợp.
D. tơ nhân tạo.
Đáp án: B
Câu 9. Tơ nilon-6,6 được tổng hợp từ phản ứng
A. trùng hợp giữa adipic acid và Hexamethylenediamine
B. trùng ngưng giữa adipic acid và Hexamethylenediamine
C. trùng hợp từ Caprolactam
D. trùng ngưng từ Caprolactam
Đáp án: B
Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về tơ capron thuộc loại tơ nào, cũng như các kiến thức liên quan đến loại vật liệu polymer quan trọng này.
