Tố Hữu, nhà thơ lớn của nền văn học Việt Nam hiện đại, đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả bằng những vần thơ giàu cảm xúc và đậm tính nhân văn. Bài thơ Tiếng ru là một minh chứng tiêu biểu cho phong cách thơ trữ tình chính trị của ông, nơi tình yêu thương con người được thể hiện một cách sâu sắc và lay động.
Con ong làm mật yêu hoa
Con cá bơi yêu nước, con chim ca yêu trời
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em…
Đoạn thơ mở đầu bằng những hình ảnh quen thuộc, gần gũi trong thế giới tự nhiên.
Các loài vật tồn tại và phát triển nhờ sự gắn bó mật thiết với môi trường sống của chúng. Con ong cần hoa để làm mật, con cá cần nước để bơi lội, và con chim cần bầu trời để tự do bay lượn. Mối quan hệ này là một quy luật tất yếu của tự nhiên. Nếu tách rời khỏi môi trường sống, chúng sẽ không thể tồn tại.
Mỗi độ xuân về, ta lại thấy ong bướm rộn ràng tìm hoa. Những chú cá tung tăng bơi lội dưới làn nước trong xanh. Và chim chóc tự do sải cánh trên bầu trời bao la. Bức tranh thiên nhiên ấy thật đẹp đẽ và bình yên. Ta cảm nhận được tình yêu mà mỗi loài vật dành cho môi trường sống của mình.
Hai câu thơ đầu không chỉ miêu tả quy luật tự nhiên mà còn gợi mở những suy nghĩ sâu sắc về tình yêu và sự gắn bó. Tố Hữu đã khéo léo sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm nổi bật ý thơ, tạo nên một sự liên kết chặt chẽ giữa thế giới tự nhiên và cuộc sống con người.
Từ quy luật của tự nhiên, Tố Hữu chuyển sang nói về cuộc sống con người một cách tự nhiên và logic:
Con người muốn sống con ơi
Phải yêu đồng chí, yêu người anh em.
Nhà thơ khẳng định rằng con người không thể sống đơn độc mà cần có tình yêu thương, sự đoàn kết, và gắn bó với đồng chí, anh em. Vậy, thế nào là tình đồng chí, tình anh em?
Tình đồng chí là tình cảm giữa những người có chung lý tưởng, mục tiêu, và chí hướng. Đó là mối quan hệ gắn bó, thiêng liêng, và gần gũi, nơi mọi người cùng nhau chia sẻ, giúp đỡ, và bảo vệ lẫn nhau. Tình anh em, ngược lại, là tình cảm ruột thịt trong gia đình, họ hàng, làng xóm. Đó là sự yêu thương, đùm bọc, và sẻ chia những khó khăn, hoạn nạn. “Anh em như thể chân tay, rách lành đùm bọc, dở hay đỡ đần”. Tình cảm này đã trở thành một truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta từ bao đời nay.
Tại sao con người muốn sống thì “phải yêu đồng chí, yêu người anh em”? Câu trả lời nằm ở chính bản chất của con người, một sinh vật xã hội. Chúng ta cần sự kết nối, sự sẻ chia, và sự yêu thương để tồn tại và phát triển. Khi gặp khó khăn, hoạn nạn, tình đồng chí, tình anh em sẽ là nguồn động lực, sức mạnh giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách.
Tình đồng chí, tình anh em cần thiết cho con người như con ong cần hoa, con cá cần nước, con chim cần bầu trời. Thật bất hạnh khi một người không có tình yêu thương. Chính tình yêu thương quyết định sự tồn tại của con người. Tình cảm ấy thấm sâu trong máu thịt của mỗi người. Con người không có tình yêu thương sẽ cô độc biết bao, lẻ loi biết bao. Người đó sẽ phải một mình chống lại tất cả khó khăn rồi cuối cùng sẽ gục ngã vì không có ai bên cạnh.
Trong những năm tháng chiến tranh, các chiến sĩ cách mạng sống cô đơn trong tù. Họ đã phải thốt lên: “Cô đơn thay là cảnh thân tù” nhưng khi nghĩ đến đồng bào, đồng chí anh em, đến Tổ quốc thì dường như họ được tiếp thêm sức mạnh, giúp họ đứng vững trước khó khăn.
Tình yêu thương có sức mạnh vô cùng to lớn, có thể giúp con người vượt qua mọi khó khăn và thử thách. Nó là nguồn gốc của mọi hành động cao đẹp và là nền tảng của một xã hội văn minh, tiến bộ.
Quả thật, tình yêu thương đã khiến con người đẹp hơn, vĩ đại và đáng kính trọng hơn. Rõ ràng để có được cuộc sống cao đẹp ấy, chúng ta phải biết yêu thương nhau, đùm bọc, che chở nhau, đoàn kết với nhau. Hãy giữ lấy tình cảm yêu thương giữa con người với con người bởi lẽ đó là nguồn gốc của mọi hạnh phúc, cũng như con ong cần hoa, con cá cần nước, con chim cần bầu trời.
Mỗi chúng ta đều được hưởng tình yêu thương của gia đình, bạn bè, thầy cô. Đáp lại, chúng ta hãy sống chan hòa, giúp đỡ mọi người, yêu kính cha mẹ, thầy cô, và những người xung quanh. Hãy trân trọng những tình cảm trong sáng ấy để tâm hồn luôn vui tươi và cuộc sống ý nghĩa.
Bốn câu thơ mở đầu bài Tiếng ru của Tố Hữu đã nêu lên một vấn đề xã hội, đó là tình yêu thương giữa con người với con người, có lòng yêu thương con người sẽ tồn tại và hạnh phúc.
Có gì đẹp trên đời hơn thế
Người yêu người sống để yêu nhau.
Tố Hữu đã gửi gắm vào những vần thơ lời ca ngợi, lời khuyên nhủ mọi người hãy sống để yêu thương. Tình yêu thương là cốt lõi của một tình cảm cao đẹp khác, bởi tình yêu thương làm cho con người sống ngày càng có ý nghĩa hơn. Bài thơ đúng là Tiếng ru của mẹ và mãi mãi lắng đọng trong tâm hồn mỗi chúng ta.
