“Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng là một trong những truyện ngắn tiêu biểu của văn học Việt Nam hiện đại, khắc họa sâu sắc tình cha con trong bối cảnh chiến tranh khốc liệt. Tác phẩm không chỉ là lời tố cáo chiến tranh phi nghĩa mà còn là khúc ca cảm động về tình phụ tử thiêng liêng, bất diệt.
Nguyễn Quang Sáng, một nhà văn trưởng thành từ những năm kháng chiến, đã thổi hồn vào “Chiếc lược ngà” những trải nghiệm và cảm xúc chân thực nhất. Bối cảnh truyện diễn ra ở miền Nam Việt Nam thời chiến tranh, nơi sự sống và cái chết chỉ cách nhau gang tấc, tình người và tình thân càng trở nên quý giá hơn bao giờ hết.
Câu chuyện xoay quanh nhân vật ông Sáu, một người lính cách mạng sau nhiều năm xa cách trở về thăm con gái, bé Thu. Tuy nhiên, bé Thu lại không nhận ra cha mình vì vết sẹo trên mặt do chiến tranh gây ra. Sự xa cách và hiểu lầm này đã gây ra những tổn thương sâu sắc cho cả hai cha con.
Sự giằng xé nội tâm của bé Thu, từ sự bướng bỉnh, ương ngạnh ban đầu đến tình cảm dâng trào khi nhận ra cha, được nhà văn miêu tả một cách tinh tế và chân thực. Hình ảnh bé Thu khóc nức nở khi tạm biệt cha, hứa sẽ đợi cha về, là một trong những khoảnh khắc xúc động nhất của tác phẩm.
Trong thời gian ở chiến khu, ông Sáu luôn day dứt về sự lạnh lùng của con gái. Ông quyết định làm một chiếc lược ngà để tặng con, như một lời xin lỗi và thể hiện tình yêu thương vô bờ bến. Chiếc lược ngà không chỉ là một vật phẩm mà còn là biểu tượng của tình cha con, là sự bù đắp cho những tháng ngày xa cách.
Chiếc lược ngà mang theo cả tình yêu thương và nỗi ân hận của người cha. Ông Sáu đã hy sinh trước khi kịp trao tận tay món quà cho con gái. Chiếc lược ngà được gửi đến bé Thu qua tay một người đồng đội, trở thành kỷ vật thiêng liêng, minh chứng cho tình cha con bất diệt.
Hình ảnh chiếc lược ngà nhuốm màu thời gian, gắn liền với những mất mát và hy sinh trong chiến tranh, đã trở thành một biểu tượng ám ảnh trong văn học Việt Nam. Tác phẩm “Chiếc lược ngà” không chỉ là câu chuyện về một gia đình mà còn là bức tranh thu nhỏ của đất nước trong thời kỳ chiến tranh.
Tình huống truyện độc đáo, cách xây dựng nhân vật sinh động, ngôn ngữ giản dị, gần gũi là những yếu tố làm nên thành công của “Chiếc lược ngà”. Tác phẩm đã chạm đến trái tim của hàng triệu độc giả, khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc về tình cha con, tình người trong hoàn cảnh chiến tranh.
Thông qua “Chiếc lược ngà”, Nguyễn Quang Sáng đã gửi gắm thông điệp về sự tàn khốc của chiến tranh, sự mất mát của con người và sức mạnh của tình yêu thương. Tác phẩm là lời nhắc nhở về những giá trị vĩnh cửu của gia đình, tình thân và lòng nhân ái, những điều không gì có thể thay thế được.
“Chiếc lược ngà” xứng đáng là một trong những tác phẩm hay nhất viết về đề tài chiến tranh và tình cảm gia đình trong văn học Việt Nam. Tác phẩm sẽ mãi là nguồn cảm hứng cho các thế hệ độc giả, khơi gợi những suy ngẫm sâu sắc về cuộc sống, về tình người và về giá trị của hòa bình.
