Bánh chưng, món ăn không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam, mang đậm hương vị của quê hương và những giá trị văn hóa truyền thống sâu sắc.
Nguyên liệu làm bánh chưng tuy giản dị nhưng đòi hỏi sự tỉ mỉ trong khâu lựa chọn: gạo nếp cái hoa vàng thơm ngon, đậu xanh lòng vàng bùi bùi, thịt ba chỉ tươi ngon có cả nạc lẫn mỡ, và lá dong xanh mướt. Mỗi nguyên liệu đều góp phần tạo nên hương vị đặc trưng của bánh.
Quá trình gói bánh chưng là cả một nghệ thuật. Lá dong được xếp khéo léo tạo thành khuôn, rồi lần lượt cho gạo nếp, đậu xanh, thịt ba chỉ vào, gói vuông vắn và buộc lạt chặt tay. Công đoạn này đòi hỏi sự khéo léo và kinh nghiệm của người làm bánh.
Bánh chưng sau khi gói xong được xếp vào nồi lớn và luộc liên tục trong khoảng 10-12 tiếng. Trong quá trình luộc, người nấu phải luôn giữ cho lửa đều và châm thêm nước để bánh chín đều và không bị cháy.
Khi bánh chín, mùi thơm đặc trưng của lá dong, gạo nếp hòa quyện vào nhau, lan tỏa khắp không gian, đánh thức mọi giác quan. Bánh chưng ngon là bánh có màu xanh tự nhiên của lá dong, gạo nếp dẻo thơm, đậu xanh bùi bùi, thịt ba chỉ béo ngậy, đậm đà gia vị.
Bánh chưng không chỉ là món ăn ngon mà còn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc. Hình vuông của bánh tượng trưng cho đất, màu xanh của lá dong tượng trưng cho trời, thể hiện sự hòa hợp giữa con người và thiên nhiên. Bánh chưng còn là biểu tượng của sự no ấm, sung túc, là lời cầu chúc cho một năm mới an lành, hạnh phúc.
Xôi gấc, món xôi có màu đỏ cam bắt mắt, cũng là một món ăn không thể thiếu trên mâm cỗ ngày Tết, đặc biệt là ở miền Bắc.
Gấc, loại quả đặc biệt với màu đỏ cam tươi tắn, là nguyên liệu chính tạo nên màu sắc hấp dẫn cho món xôi. Gạo nếp ngon được ngâm kỹ, trộn đều với thịt gấc và một chút muối, đường, rồi đồ chín.
Xôi gấc dẻo thơm, có vị ngọt thanh tự nhiên, màu đỏ cam rực rỡ tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng. Món ăn này thường được dùng để cúng gia tiên và thưởng thức trong những ngày đầu năm mới.
Thịt kho tàu, hay còn gọi là thịt kho hột vịt, là món ăn quen thuộc trong bữa cơm ngày Tết của nhiều gia đình Việt Nam.
Thịt ba chỉ được cắt miếng vuông vắn, ướp gia vị đậm đà, rồi kho liu riu với nước dừa tươi và trứng vịt. Thịt kho tàu ngon là thịt phải mềm, béo ngậy, thấm gia vị, trứng vịt bùi bùi.
Món ăn này thường được ăn kèm với cơm trắng và dưa món, tạo nên hương vị đậm đà, khó quên. Thịt kho tàu không chỉ là món ăn ngon mà còn mang ý nghĩa sum vầy, ấm cúng, là món ăn gắn liền với những kỷ niệm đẹp của ngày Tết.