Sông Hương, dòng sông biểu tượng của xứ Huế mộng mơ, không chỉ là một thực thể địa lý mà còn là một nhân vật trữ tình, một chứng nhân lịch sử. Thủy trình Sông Hương được nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường khắc họa bằng ngòi bút tài hoa, giàu chất thơ, với những so sánh, ẩn dụ, liên tưởng độc đáo, mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc về vẻ đẹp đa dạng và biến hóa của dòng sông này.
Thượng Nguồn: Bản Trường Ca Của Rừng Già
Ở khúc thượng nguồn, Sông Hương hiện lên với vẻ đẹp hoang dại, mãnh liệt và đầy sức sống. Dòng sông được ví như “bản trường ca của rừng già”, “rầm rộ giữa bóng cây đại ngàn”, “mãnh liệt qua những ghềnh thác”, “cuộn xoáy như cơn lốc vào những đáy vực bí ẩn”. Đôi khi, Sông Hương lại trở nên “dịu dàng và say đắm giữa những dặm dài chói lọi màu đỏ của hoa đỗ quyên rừng”, tạo nên một bức tranh thiên nhiên thơ mộng và trữ tình. Hoàng Phủ Ngọc Tường còn ví Sông Hương ở giai đoạn này như “một cô gái Di-gan phóng khoáng và man dại”, thể hiện sự tự do, phóng khoáng và đầy cá tính của dòng sông.
Sông Hương khi chảy giữa rừng già với hoa đỗ quyên khoe sắc, mang vẻ đẹp quyến rũ và mộng mơ.
Trong Lòng Cố Đô: Dòng Sông Mềm Như Tấm Lụa
Khi chảy vào lòng cố đô Huế, Sông Hương khoác lên mình một vẻ đẹp khác, dịu dàng, e ấp và thơ mộng hơn. Dòng sông được ví như “tấm lụa”, “mềm mại” và “êm đềm”, với “những chiếc thuyền xuôi ngược chỉ bé vừa bằng con thoi”. Sông Hương trở thành một phần không thể thiếu của cảnh quan Huế, góp phần tạo nên vẻ đẹp cổ kính, trầm mặc và đầy chất thơ của thành phố này. Tác giả miêu tả dòng sông “như đã tìm đúng đường về, vui tươi hẳn lên giữa những biền bãi xanh biếc”, thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa Sông Hương và Huế.
Sông Hương êm đềm trôi giữa lòng Huế, soi bóng kinh thành và những mái chùa cổ kính.
Khúc Biệt Ly: Nỗi Vương Vấn Và Lẳng Lơ Kín Đáo
Trước khi rời xa Huế để về với biển cả, Sông Hương lại có một khúc ngoặt đầy bất ngờ và thú vị. Dòng sông “đột ngột đổi dòng, rẽ ngoặt sang hướng đông tây để gặp lại thành phố lần cuối ở góc thị trấn Bao Vinh xưa cổ”, thể hiện sự lưu luyến, vương vấn và tình cảm sâu đậm của Sông Hương đối với Huế. Hoàng Phủ Ngọc Tường đã ví Sông Hương trong khoảnh khắc này như “nàng Kiều trong đêm tình tự”, “chí tình trở lại tìm Kim Trọng”, để “nói một lời thề trước khi về biển cả”. Sự so sánh này thể hiện sự tài hoa và độc đáo trong cách sử dụng ngôn ngữ và hình ảnh của nhà văn, đồng thời gợi lên vẻ đẹp thủy chung, nghĩa tình của Sông Hương.
Du thuyền trên Sông Hương, một trải nghiệm không thể bỏ qua khi đến Huế.
Sông Hương Ngoại Vi: Cuộc Tìm Kiếm Có Ý Thức
Trước khi đến với Huế, Sông Hương được ví như “người gái đẹp nằm ngủ mơ màng giữa đồng Châu Hoá đầy hoa dại”, và phải “nhiều thế kỉ qua đi, người tình mong đợi mới đến đánh thức”. Sông Hương “chuyển dòng một cách liên tục, vòng giữa khúc quanh đột ngột, uốn mình theo những đường cong thật mềm, như một cuộc tìm kiếm có ý thức để đi tới nơi gặp thành phố tương lai của nó”. Những hình ảnh này không chỉ thể hiện vẻ đẹp dịu dàng, thủy chung của Sông Hương mà còn gợi lên một câu chuyện tình yêu đẹp và lãng mạn.
Sông Hương uốn mình mềm mại giữa những cánh đồng xanh mướt, tạo nên bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Thủy trình Sông Hương không chỉ là một hành trình địa lý mà còn là một hành trình văn hóa, lịch sử và tâm hồn. Qua ngòi bút tài hoa của Hoàng Phủ Ngọc Tường, Sông Hương hiện lên như một nhân vật sống động, với những cung bậc cảm xúc khác nhau, từ hoang dại, mãnh liệt đến dịu dàng, e ấp và thủy chung. Bài viết đã sử dụng nhiều biện pháp nghệ thuật như so sánh, ẩn dụ, liên tưởng, nhân hóa, cùng với những tính từ giàu sắc thái, biểu cảm, gợi cảm, để khắc họa vẻ đẹp đa dạng và biến hóa của Sông Hương. Qua đó, tác giả đã khơi gợi nguồn cội để khám phá vẻ đẹp sâu thẳm, sức sống mãnh liệt, hoang dại đầy cá tính của Sông Hương, góp phần làm giàu thêm tình yêu và niềm tự hào về dòng sông biểu tượng của xứ Huế mộng mơ.
