Ngày 22/9/2001, Richard Colvin Reid, một thành viên của Al-Qaeda, đã cố gắng sử dụng thuốc nổ giấu trong giày trên một chuyến bay dân sự. May mắn thay, âm mưu này đã bị ngăn chặn kịp thời. Vụ việc này, cùng với nhiều vụ đánh bom liều chết khác, đã khiến dư luận đặc biệt chú ý đến một loại chất nổ nguy hiểm: Thuốc Nổ C4.
Vụ tấn công khủng bố tàu USS Cole năm 2000, làm nổi bật sự nguy hiểm của các loại thuốc nổ mạnh như C4.
Mặc dù không phải ai cũng biết đến C4 cách đây hai thập kỷ, nhưng sức mạnh và tính linh hoạt của nó đã khiến nó trở nên phổ biến. Ban đầu được phát triển cho mục đích quân sự, C4 còn được sử dụng rộng rãi trong xây dựng để phá hủy các công trình và mở đường hầm nhờ khả năng dễ dàng định hình và đặt vào các vị trí khó tiếp cận. Bài viết này sẽ cung cấp cái nhìn sâu sắc về bản chất của loại chất nổ này.
1. Bản Chất của Thuốc Nổ và Phản Ứng Nổ
Phản ứng nổ tạo ra nhiệt độ và áp suất cực cao, giải phóng năng lượng và khí với tốc độ chóng mặt.
Để hiểu rõ về C4, trước tiên cần phải hiểu về hiện tượng nổ. Nổ xảy ra khi một chất bị đốt nóng hoặc phân hủy nhanh chóng, tạo ra lượng lớn nhiệt trong một khoảng thời gian ngắn. Các loại vũ khí nổ như bom và đầu đạn thường bao gồm chất nổ, thiết bị kích nổ và vỏ bọc. Khi chất nổ bị kích hoạt bởi nhiệt hoặc xung động, nó trải qua cả phản ứng phân hủy và phản ứng cháy.
Các chất hóa học chứa năng lượng liên kết giữa các nguyên tử trong phân tử. Khi phản ứng nổ xảy ra, phần lớn năng lượng này được giải phóng dưới dạng nhiệt và khí. Các chất khí bị nén dưới áp suất lớn và nở ra với tốc độ cực nhanh, tạo ra sóng xung động.
Các loại thuốc nổ có sức công phá thấp như thuốc súng đen chỉ tạo ra sóng xung động yếu. Lực tạo ra từ phản ứng cháy chỉ đủ để đẩy các vật thể nhỏ như đầu đạn. Tuy nhiên, các loại thuốc nổ mạnh như TNT hoặc C4 có sức công phá lớn hơn nhiều, không chỉ do lượng nhiệt khổng lồ mà còn do sự giải phóng đột ngột của các chất khí. Sức ép của vụ nổ có thể phá hủy các cấu trúc kiên cố và gây sát thương cho con người. Các loại thuốc nổ mạnh tạo ra các đợt khí di chuyển nhanh hơn vận tốc âm thanh, tạo thành các sóng xung kích mạnh mẽ.
Nguy hiểm hơn nữa, sóng xung kích có thể thổi bay các vật thể với tốc độ cao, gây ra các va chạm mạnh vào cơ thể người hoặc công trình. Do đó, thuốc nổ mạnh là một mối đe dọa lớn.
2. Thuốc Nổ Dẻo C4 Là Gì?
Thuốc nổ dẻo C4 chủ yếu bao gồm Hexogen (RDX), với công thức hóa học C3H6N6O6, chiếm tới 91% thành phần. Các thành phần khác bao gồm polyisobutylene, chất làm dẻo (2-ethylhexyl) và một lượng nhỏ xăng crep (xăng trộn với cao su chưa lưu hóa).
Để sản xuất C4, Hexogen được trộn với nước để tạo thành một hỗn hợp đặc sệt. Sau đó, polyisobutylene được thêm vào làm chất kết dính. Hợp chất này sau đó được đưa vào máy trộn cùng với chất làm dẻo và xăng crep. Cuối cùng, sản phẩm được chưng cất để loại bỏ nước, tạo ra các khối C4 ổn định, tương tự như sáp nến.
C4 là một trong nhiều loại thuốc nổ dẻo, được gọi chung là PBX. Thuốc nổ dẻo được thiết kế để dễ dàng định hình và hướng lực công kích theo ý muốn, đồng thời tăng cường an toàn cho người sử dụng. Các phụ gia như chất làm dẻo di(2-ethylhexyl) và xăng crep làm giảm độ nhạy của C4 đối với va đập và nhiệt độ. Các khối C4 có thể được đốt mà không gây nổ, chúng chỉ cháy từ từ như gỗ. Thậm chí, bắn súng trực tiếp vào C4 cũng không gây nổ; chỉ có kíp nổ chuyên dụng mới có thể kích hoạt loại chất nổ này.
