Để củng cố quyền lực và tối đa hóa lợi nhuận từ thuộc địa Việt Nam, thực dân Pháp đã thi hành một loạt các biện pháp kinh tế mang tính chất độc quyền. Những biện pháp này không chỉ bóp nghẹt nền kinh tế bản địa mà còn trói buộc Việt Nam vào quỹ đạo phục vụ lợi ích của chính quốc.
Một trong những công cụ quan trọng nhất mà thực dân Pháp sử dụng là chính sách thuế quan bất bình đẳng. Hàng hóa từ Pháp nhập khẩu vào Việt Nam thường được hưởng mức thuế rất thấp, thậm chí miễn thuế hoàn toàn. Điều này tạo điều kiện cho hàng hóa Pháp tràn ngập thị trường, cạnh tranh không lành mạnh với hàng hóa địa phương.
Thực dân Pháp áp dụng chính sách thuế bất bình đẳng, ưu tiên hàng hóa Pháp và bóp nghẹt hàng hóa các nước khác tại thị trường Việt Nam.
Ngược lại, hàng hóa từ các quốc gia khác, đặc biệt là từ Trung Quốc và Nhật Bản – những đối thủ cạnh tranh tiềm năng, phải chịu mức thuế nhập khẩu rất cao, có khi lên tới 120%. Chính sách này đã tạo ra một rào cản thương mại lớn, ngăn chặn hàng hóa nước ngoài tiếp cận thị trường Việt Nam, qua đó bảo vệ sự độc quyền của Pháp.
Bên cạnh chính sách thuế quan, thực dân Pháp còn nắm giữ độc quyền trong nhiều lĩnh vực kinh tế quan trọng, chẳng hạn như khai thác mỏ, đường sắt và ngân hàng. Việc nắm giữ độc quyền này cho phép Pháp kiểm soát nguồn tài nguyên, cơ sở hạ tầng và hệ thống tài chính của Việt Nam, củng cố thêm vị thế thống trị của mình.
Công nhân Việt Nam làm việc trong điều kiện khắc nghiệt tại mỏ than do thực dân Pháp khai thác, thể hiện sự bóc lột và độc quyền tài nguyên.
Thực dân Pháp cũng áp đặt các quy định hạn chế sự phát triển của các ngành công nghiệp bản địa. Họ lo sợ rằng sự trỗi dậy của các ngành công nghiệp Việt Nam sẽ đe dọa đến vị thế kinh tế của Pháp. Do đó, họ đã thực hiện các biện pháp ngăn chặn sự cạnh tranh từ các doanh nghiệp Việt Nam, đảm bảo rằng Việt Nam vẫn là một thị trường tiêu thụ hàng hóa và cung cấp nguyên liệu thô cho Pháp.
Ngân hàng Đông Dương, một công cụ tài chính quan trọng giúp thực dân Pháp kiểm soát nền kinh tế Việt Nam, nắm giữ độc quyền phát hành tiền tệ và chi phối các hoạt động tài chính.
Chính sách độc quyền thị trường của thực dân Pháp đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho nền kinh tế Việt Nam. Nó kìm hãm sự phát triển của các ngành công nghiệp bản địa, bóp nghẹt sự sáng tạo và tinh thần kinh doanh của người Việt, đồng thời biến Việt Nam thành một thị trường tiêu thụ và nguồn cung cấp tài nguyên phụ thuộc hoàn toàn vào Pháp. Những tác động tiêu cực này đã góp phần vào sự nghèo đói và lạc hậu của Việt Nam trong thời kỳ thuộc địa.
