Thuật toán là một tập hợp các hướng dẫn rõ ràng, có trình tự để giải quyết một vấn đề cụ thể. Việc mô tả thuật toán một cách dễ hiểu là rất quan trọng để người khác có thể hiểu và thực hiện theo. Vậy, Thuật Toán Có Thể được Mô Tả Theo Hai Cách Nào? Câu trả lời là sử dụng ngôn ngữ tự nhiên và sơ đồ khối.
1. Mô tả thuật toán bằng ngôn ngữ tự nhiên:
Đây là cách mô tả thuật toán bằng lời nói, sử dụng ngôn ngữ mà con người giao tiếp hàng ngày. Cách này dễ hiểu, trực quan và không đòi hỏi kiến thức chuyên môn sâu. Tuy nhiên, mô tả bằng ngôn ngữ tự nhiên đôi khi có thể mơ hồ, không chính xác và khó theo dõi đối với các thuật toán phức tạp. Ví dụ, để mô tả thuật toán tìm số lớn nhất trong một dãy số, ta có thể viết như sau:
- Bắt đầu.
- Gán số đầu tiên trong dãy làm số lớn nhất hiện tại.
- Duyệt qua các số còn lại trong dãy.
- Nếu số hiện tại lớn hơn số lớn nhất hiện tại, thì gán số hiện tại làm số lớn nhất hiện tại.
- Kết thúc duyệt dãy số.
- Số lớn nhất hiện tại là kết quả.
- Kết thúc.
2. Mô tả thuật toán bằng sơ đồ khối:
Sơ đồ khối là một biểu đồ sử dụng các hình hình học (ví dụ: hình chữ nhật, hình thoi, hình tròn) để biểu diễn các bước của thuật toán và các mũi tên để chỉ ra luồng thực hiện. Mỗi hình đại diện cho một loại hành động cụ thể, ví dụ:
- Hình chữ nhật: Biểu diễn một bước xử lý (ví dụ: phép tính, gán giá trị).
- Hình thoi: Biểu diễn một điều kiện (ví dụ: kiểm tra xem một số có lớn hơn 0 hay không).
- Hình elip: Biểu diễn điểm bắt đầu và kết thúc của thuật toán.
Sơ đồ khối có ưu điểm là trực quan, dễ theo dõi, đặc biệt hữu ích cho các thuật toán phức tạp. Nó giúp người đọc dễ dàng hình dung luồng thực hiện của thuật toán.
Alt: Sơ đồ khối đơn giản thể hiện quy trình kiểm tra một số có phải là số dương không, sử dụng hình elip cho bắt đầu và kết thúc, hình thoi cho điều kiện kiểm tra, và hình chữ nhật cho hành động hiển thị kết quả.
Ví dụ, sơ đồ khối cho thuật toán tìm số lớn nhất trong một dãy số có thể được biểu diễn như hình trên (với các ký hiệu và hình dạng tương ứng).
Việc lựa chọn cách mô tả nào phụ thuộc vào mục đích và đối tượng người đọc. Ngôn ngữ tự nhiên thích hợp cho việc giải thích thuật toán một cách đơn giản, nhanh chóng. Sơ đồ khối phù hợp cho việc mô tả các thuật toán phức tạp, cần sự rõ ràng và chính xác. Trong nhiều trường hợp, kết hợp cả hai cách mô tả có thể mang lại hiệu quả tốt nhất.