Phát triển đường biển đóng vai trò then chốt trong sự tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Tuy nhiên, nhận diện đúng những yếu tố tạo nên lợi thế so sánh đặc thù cho ngành này là vô cùng quan trọng. Bài viết này tập trung phân tích các yếu tố “không phải là” thuận lợi chủ yếu, qua đó làm nổi bật những động lực thực sự thúc đẩy sự phát triển bền vững của đường biển Việt Nam.
1- Vị trí địa lý thuận lợi: Việt Nam sở hữu đường bờ biển dài, nằm trên tuyến hàng hải quốc tế huyết mạch. Điều này tạo điều kiện kết nối giao thương với nhiều quốc gia. Tuy nhiên, bản thân vị trí địa lý không phải là yếu tố quyết định, mà quan trọng hơn là khả năng khai thác hiệu quả lợi thế này.
.jpg)
Alt: Bản đồ Việt Nam thể hiện đường bờ biển dài và hệ thống cảng biển quan trọng, nhấn mạnh tiềm năng phát triển kinh tế biển.
2- Nguồn tài nguyên biển phong phú: Biển Việt Nam giàu có về dầu khí, hải sản và các khoáng sản khác. Mặc dù nguồn tài nguyên này đóng góp vào sự phát triển kinh tế, nhưng việc khai thác không phải là yếu tố chính thúc đẩy sự phát triển đường biển. Phát triển bền vững cần tập trung vào vận tải biển, dịch vụ cảng biển và logistics.
3- Nguồn nhân lực dồi dào: Việt Nam có lực lượng lao động trẻ và năng động. Tuy nhiên, số lượng lao động không phải là yếu tố quyết định. Chất lượng nguồn nhân lực, đặc biệt là đội ngũ kỹ sư, thuyền viên và công nhân lành nghề, đóng vai trò quan trọng hơn trong việc vận hành và phát triển ngành đường biển hiện đại.
4- Chính sách ưu đãi của nhà nước: Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi để thu hút đầu tư vào ngành đường biển. Tuy nhiên, các chính sách ưu đãi không phải là yếu tố bền vững. Sự phát triển thực sự cần dựa trên môi trường kinh doanh minh bạch, cạnh tranh bình đẳng và hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp.
.jpg)
Alt: Cảng Cái Mép – Thị Vải, một trong những cảng nước sâu lớn nhất Việt Nam, minh họa cho sự phát triển hạ tầng cảng biển hiện đại.
5- Nhu cầu vận tải hàng hóa lớn: Với nền kinh tế đang phát triển, nhu cầu vận tải hàng hóa của Việt Nam ngày càng tăng. Tuy nhiên, nhu cầu lớn không phải là yếu tố duy nhất. Quan trọng hơn là khả năng đáp ứng nhu cầu này một cách hiệu quả, an toàn và với chi phí cạnh tranh.
6- Hệ thống cảng biển hiện đại: Việt Nam đang đầu tư nâng cấp và xây dựng mới nhiều cảng biển hiện đại. Tuy nhiên, cơ sở hạ tầng không phải là yếu tố đảm bảo thành công. Hiệu quả khai thác cảng, năng lực quản lý và kết nối logistics mới là yếu tố then chốt.
7- Hội nhập kinh tế quốc tế: Việc tham gia các hiệp định thương mại tự do (FTA) tạo cơ hội cho ngành đường biển Việt Nam phát triển. Tuy nhiên, hội nhập không phải là yếu tố tự động mang lại lợi ích. Doanh nghiệp cần chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh để tận dụng cơ hội từ hội nhập.
Kết luận:
Để phát triển đường biển bền vững, Việt Nam cần tập trung vào những yếu tố thực sự quan trọng, đó là: nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, cải thiện năng lực quản lý, xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch và cạnh tranh, phát triển dịch vụ logistics hiệu quả, và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế. Chỉ khi đó, Việt Nam mới có thể khai thác tối đa tiềm năng của đường biển và biến nó thành động lực tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ.
