Việt Nam có tiềm năng to lớn để phát triển ngành thủy sản, đặc biệt là nuôi trồng thủy sản nước ngọt. Ngành này không chỉ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và xã hội, mà còn nâng cao vị thế của quốc gia trên thị trường quốc tế. Sự tăng trưởng mạnh mẽ về diện tích nuôi trồng, sản lượng, giá trị xuất khẩu, và khả năng tạo việc làm cho lao động nghèo ven biển là minh chứng rõ ràng.
Tuy nhiên, để phát triển bền vững, chúng ta cần hiểu rõ những thuận lợi tự nhiên mà nước ta đang có.
Tiềm Năng Thủy Sản Biển và Sự Chuyển Dịch Sang Nuôi Trồng
Biển Việt Nam có nguồn lợi hải sản phong phú, nhưng trữ lượng đang suy giảm. Giai đoạn 2016-2020, tổng trữ lượng ước tính khoảng 3,95 triệu tấn, giảm đáng kể so với các giai đoạn trước. Điều này thúc đẩy việc chuyển hướng sang phát triển nuôi biển theo hướng công nghiệp, hiện đại và bền vững.
Trữ lượng hải sản biển Việt Nam giai đoạn 2016-2020 cho thấy sự suy giảm đáng kể so với các giai đoạn trước, nhấn mạnh sự cần thiết của việc chuyển dịch sang nuôi trồng.
Sản Lượng Thủy Sản và Xu Hướng Nuôi Trồng
Sản lượng thủy sản của Việt Nam liên tục tăng trưởng. Bình quân mỗi năm giai đoạn 2016-2024, nước ta có 7391 nghìn tấn thủy sản, trong đó nuôi trồng chiếm 4087 nghìn tấn. Tốc độ tăng trưởng bình quân là 4,0%, với nuôi trồng tăng 5,4%/năm. Sản lượng này không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn tạo ra nguồn thu lớn từ xuất khẩu.
Năm 2024, sản lượng thủy sản ước đạt 9.547 nghìn tấn, trong đó nuôi trồng chiếm phần lớn. Các sản phẩm nuôi trồng chủ lực như cá tra và tôm đã đạt được những kết quả ấn tượng.
Thuận Lợi Tự Nhiên Cho Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt
Thuận Lợi Chủ Yếu Của Nước Ta Về Tự Nhiên để Phát Triển Nuôi Trồng Thủy Sản Nước Ngọt Là diện tích mặt nước lớn. Việt Nam có hệ thống sông ngòi, kênh rạch, ao hồ dày đặc, tạo điều kiện lý tưởng cho việc nuôi thả các loài thủy sản nước ngọt.
Diện tích nuôi trồng thủy sản nước ngọt tăng qua các năm, đạt đỉnh vào năm 2019, chứng tỏ tiềm năng to lớn của ngành này.
Diện tích nuôi trồng thủy sản tăng dần qua các năm, mặc dù có sự sụt giảm do ảnh hưởng của dịch Covid-19. Tuy nhiên, tiềm năng phát triển vẫn còn rất lớn.
Nuôi trồng thủy sản phát triển mạnh mẽ trên cả 3 loại hình nước ngọt, nước lợ và nước mặn, thậm chí ở cả các tỉnh Tây Nguyên và miền núi phía Bắc. Điều này cho thấy sự thích ứng và khả năng khai thác hiệu quả các nguồn tài nguyên nước.
Chính Sách và Giải Pháp
Nhà nước đã có nhiều chính sách, biện pháp quy hoạch đất, chuyển đổi các vùng trũng, vùng trồng lúa kém hiệu quả sang nuôi trồng thủy sản. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc mở rộng diện tích và nâng cao hiệu quả nuôi trồng.
Áp Dụng Khoa Học Công Nghệ
Việc áp dụng các mô hình nuôi trồng thủy sản cho năng suất và chất lượng cao đã góp phần quan trọng vào sự tăng trưởng của ngành. Các công nghệ như Biofloc, nuôi thâm canh, công nghệ tuần hoàn, cảm biến IoT, và các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP đang được ứng dụng rộng rãi.
Mô hình nuôi tôm công nghệ cao giúp tăng năng suất, chất lượng và hạn chế ô nhiễm môi trường.
Các mô hình này giúp kiểm soát các yếu tố môi trường, phòng trừ dịch bệnh, đảm bảo an toàn sinh học và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.
Hướng Đến Phát Triển Bền Vững
Để phát triển thủy sản bền vững, cần tái cơ cấu ngành, gắn với điều kiện phát triển của từng vùng, thích ứng với biến đổi khí hậu và tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị.
Cần giảm dần sản lượng khai thác, phát triển thủy sản nuôi trồng theo hướng chất lượng cao, an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường.
Kết Luận
Thuận lợi chủ yếu của nước ta về tự nhiên để phát triển nuôi trồng thủy sản nước ngọt là nguồn tài nguyên nước dồi dào và diện tích mặt nước lớn. Tuy nhiên, để khai thác hiệu quả tiềm năng này, cần có sự đầu tư vào khoa học công nghệ, chính sách hỗ trợ phù hợp và hướng đến phát triển bền vững. Việc chuyển mạnh sang nuôi trồng biển và áp dụng các mô hình tiên tiến sẽ giúp ngành thủy sản Việt Nam vươn lên một tầm cao mới.
