Biển Đông, một biển nửa kín với diện tích khoảng 3,5 triệu km², đóng vai trò quan trọng về mặt địa lý, kinh tế và chính trị đối với các quốc gia xung quanh, trong đó có Việt Nam. Vùng biển này trải rộng từ vĩ độ 3° đến 26° Bắc và từ kinh độ 100° đến 121° Đông, tiếp giáp với nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.
Tổng quan về biển đảo của nước ta
Việt Nam có vị trí địa lý đặc biệt quan trọng, nằm ngay bên bờ Biển Đông, với bờ biển hình chữ S kéo dài trên 3.260km. Vùng biển của Việt Nam có diện tích trên 1 triệu km², chiếm gần 30% diện tích Biển Đông.
Trong số 63 tỉnh, thành phố của Việt Nam, có 28 tỉnh, thành phố giáp biển, cho thấy sự gắn kết chặt chẽ giữa đất liền và biển cả. Nơi gần biển nhất ở Việt Nam chỉ cách biển khoảng 50km, trong khi nơi xa nhất cách biển khoảng 500km.
Vùng biển Việt Nam có gần 4.000 hòn đảo lớn nhỏ, bao gồm cả hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, có vị trí địa chiến lược quan trọng. Theo Chiều Bắc-nam Chủ Quyền Lãnh Thổ Nước Ta Kéo Dài Khoảng 3260km dọc theo bờ biển, tạo nên một vùng lãnh hải rộng lớn và giàu tiềm năng.
Vùng biển Đông Bắc Việt Nam có trên 3.000 đảo, Bắc Trung Bộ có trên 40 đảo, còn lại ở vùng biển Nam Trung Bộ, vùng biển Tây Nam và hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
Hệ thống đảo tiền tiêu như Hoàng Sa, Trường Sa, Thổ Chu, Phú Quốc, Côn Đảo, Phú Quý, Lý Sơn, Cồn Cỏ, Cô Tô, Bạch Long Vĩ… có vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Các đảo lớn như Cô Tô, Cát Bà, Cù Lao Chàm, Lý Sơn, Phú Quý, Côn Đảo, Phú Quốc có điều kiện tự nhiên thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội.
Các đảo gần bờ có điều kiện phát triển nghề cá, du lịch và là căn cứ để bảo vệ trật tự, an ninh trên vùng biển và bờ biển.
Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa
Quần đảo Hoàng Sa gồm trên 30 đảo, đá, cồn san hô, đá ngầm và bãi cạn với diện tích khoảng 16.000 km2. Nhà Nguyễn đã chính thức đặt bia chủ quyền của Việt Nam trên đảo Hoàng Sa từ năm 1816.
Quần đảo Trường Sa gồm hơn 100 hòn đảo, đá, cồn san hô và bãi cát, có diện tích vùng biển rộng từ 160.000 km2 đến 180.000 km2.
Hai vịnh lớn trên Biển Đông
Vịnh Bắc Bộ có diện tích khoảng 126.250 km2, là một trong những vịnh lớn của thế giới. Hiệp định Phân định Vịnh Bắc Bộ ký ngày 25/12/2000 giữa Việt Nam và Trung Quốc đã xác định ranh giới lãnh hải của hai nước.
Vịnh Thái Lan có diện tích khoảng 293.000 km2, là một vịnh nông với độ sâu trung bình khoảng 60 – 80 m. Đảo Phú Quốc trong Vịnh là đảo lớn nhất của Việt Nam.
Các căn cứ xác lập chủ quyền biển đảo của Việt Nam
Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với các vùng biển và hải đảo, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển năm 1982.
Công ước Luật Biển năm 1982 quy định rõ quy chế pháp lý của từng vùng biển, trong đó quy định các quốc gia ven biển có các vùng biển là nội thủy, lãnh hải, vùng tiếp giáp lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa.
Nước ta đã xác lập cơ sở pháp lý về quyền chủ quyền trên Biển Đông theo công ước về Luật biển 1982 thông qua các chủ trương, đường lối chiến lược của Đảng và hành động của Nhà nước.
Nhà nước Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản pháp luật quan trọng về biển và hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, đồng thời thực hiện các hoạt động hành chánh, quản lý nhà nước trên các đảo và hai quần đảo này.
Một số vấn đề về tranh chấp chủ quyền của Việt Nam trên biển đảo hiện nay
Hiện nay, Trung Quốc đang chiếm đóng trái phép toàn bộ quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam. Ngoài ra, còn có nhiều tranh chấp chủ quyền liên quan đến quần đảo Trường Sa với sự tham gia của nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.
Việt Nam kiên trì giải quyết các tranh chấp bằng giải pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và tôn trọng Tuyên bố về Cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC).
Chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý về chủ quyền hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam
Việt Nam có đầy đủ chứng cứ lịch sử và cơ sở pháp lý để khẳng định chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, được xác lập qua quá trình khám phá, chiếm hữu và thực thi chủ quyền liên tục, hòa bình trong lịch sử.
Nhiều sách địa lý và bản đồ cổ của Việt Nam ghi chép rõ về Hoàng Sa và Trường Sa là lãnh thổ Việt Nam. Nhà nước Việt Nam đã khám phá ít nhất là từ thế kỷ XV và hành xử chủ quyền trong thế kỷ XVII.
Nhà nước Pháp nhân danh Nhà nước Việt Nam tiếp tục thực hiện chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa từ khi ký Hiệp ước 6-6-1884.
Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai đến nay, Việt Nam tiếp tục bảo vệ và thực hiện chủ quyền đối với các quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.
