Tập Tính Học được Là Loại Tập Tính được Hình Thành Trong Quá Trình… trải nghiệm và tương tác của động vật với môi trường sống. Khác với tập tính bẩm sinh, vốn được quy định bởi gen và mang tính di truyền, tập tính học được cho phép động vật thích nghi linh hoạt hơn với những thay đổi của môi trường.
Quá trình hình thành tập tính học được diễn ra thông qua nhiều cơ chế khác nhau, bao gồm:
-
Quen nhờn: Động vật giảm phản ứng với các kích thích lặp đi lặp lại, không gây hại. Ví dụ, chim non không còn sợ hãi với bóng người sau nhiều lần thấy người đến gần tổ mà không gây nguy hiểm.
-
In vết (Imprinting): Hình thành mối liên kết bền vững giữa con non và đối tượng đầu tiên chúng nhìn thấy sau khi sinh ra (thường là mẹ). Tập tính này rất quan trọng cho sự sống còn của con non.
alt: Vịt con nối đuôi nhau đi theo vịt mẹ, thể hiện tập tính in vết, một dạng tập tính học được.
-
Điều kiện hóa: Động vật học cách liên kết một kích thích với một hậu quả nhất định. Có hai loại điều kiện hóa chính:
-
Điều kiện hóa cổ điển (Pavlov): Động vật học cách liên kết một kích thích trung tính với một kích thích có ý nghĩa sinh học. Ví dụ, chó tiết nước bọt khi nghe tiếng chuông sau khi đã được cho ăn nhiều lần cùng với tiếng chuông đó.
-
Điều kiện hóa hoạt động (Skinner): Động vật học cách thực hiện một hành vi để nhận được phần thưởng hoặc tránh bị trừng phạt. Ví dụ, chuột học cách ấn vào một cần gạt để nhận được thức ăn.
-
-
Học ngầm: Động vật học hỏi thông qua quan sát và bắt chước hành vi của các cá thể khác. Ví dụ, chim non học hót từ chim bố mẹ.
alt: Huấn luyện viên và chó nghiệp vụ đang luyện tập, thể hiện tập tính học được thông qua điều kiện hóa hoạt động, chó thực hiện lệnh để nhận thưởng.
- Học khôn: Động vật sử dụng khả năng tư duy, suy luận để giải quyết vấn đề. Ví dụ, tinh tinh sử dụng công cụ để lấy thức ăn.
Tập tính học được đóng vai trò quan trọng trong sự tồn tại và phát triển của động vật. Nó cho phép động vật thích nghi với môi trường sống luôn thay đổi, tìm kiếm thức ăn, tránh kẻ thù, và sinh sản thành công. Khả năng học hỏi cũng khác nhau giữa các loài, tùy thuộc vào mức độ phức tạp của hệ thần kinh và môi trường sống của chúng. Những loài có hệ thần kinh phát triển hơn thường có khả năng học hỏi phức tạp hơn.