Câu 1
Đọc bài văn dưới đây và trả lời câu hỏi:
Chim hoạ mi hót
Chiều nào cũng vậy, con chim hoạ mi ấy không biết từ phương nào bay đến đậu trong bụi tầm xuân ờ vườn nhà tôi mà hót.
Hình như nó vui mừng vì suốt ngày đã được tha hồ rong ruổi bay chơi trong khắp trời mây gió, uống bao nhiêu nước suối mát lành trong khe núi. Cho nên những buổi chiều tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế mà âm thanh vang mãi giữa tĩnh mịch, tường như làm rung động lớp sương lạnh mờ mờ rủ xuống cỏ cây.
Hót một lúc lâu, nhạc sĩ giang hồ không tên không tuổi ấy từ từ nhắm hai mắt lại, thu đầu vào lông cổ, im lặng ngủ, ngủ say sưa sau một cuộc viễn du trong bóng đêm dày.
Rồi hôm sau, khi phương đông vừa vẩn bụi hồng, con hoạ mi ấy lại hót vang lừng chào nắng sớm. Nó kéo dài cổ ra mà hót, tựa hồ nó muốn các bạn xa gần đâu đó lắng nghe. Hót xong, nó xù lông rũ hết những giọt sương rồi nhanh nhẹn chuyền từ bụi nọ sang bụi kia, tìm vài con sâu ăn lót dạ, đoạn vỗ cánh bay vút đi.
a) Bài văn trên gồm mấy đoạn ? Nội dung chính của mỗi đoạn là gì ?
b) Tác giả bài văn quan sát chim hoạ mi hót bằng những giác quan nào ?
c) Em thích những chi tiết và hình ảnh so sánh nào ? Vì sao ?
Phương pháp giải:
a. Con đọc kĩ bài văn và xác định nội dung chính của từng đoạn.
b. Con tìm những chi tiết miêu tả chú hoạ mi hót và thử suy nghĩ xem để miêu tả được như vậy tác giả đã phải dùng giác quan nào để quan sát?
c. Con cảm nhận và hoàn thành bài tập. So sánh chính là đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng, các từ so sánh thường được dùng là: như, như là, là, tựa như, tựa,…
Lời giải chi tiết:
a) Bài văn gồm 4 đoạn:
- Đoạn 1 (Câu đầu): Giới thiệu sự xuất hiện của chim hoạ mi vào các buổi chiều.
- Đoạn 2 (tiếp theo đến mờ rủ xuống cỏ cây): Tả tiếng hót đặc biệt của hoạ mi vào buổi chiều.
- Đoạn 3 (tiếp theo đến cuộc viễn du trong bóng đêm dày): Tả cách ngủ rất đặc biệt của họa mi trong đêm.
- Đoạn 4 (phần còn lại): Tả cách hót chào nắng sớm rất đặc biệt của họa mi.
b) Tác giả quan sát chim hoạ mi bằng nhiều giác quan:
- Thị giác (mắt): Nhìn thấy chim hoạ mi bay đến, đậu trong bụi tầm xuân; thấy hoạ mi nhắm mắt, thu đầu vào lông cổ ngủ khi đêm đến; thấy hoạ mi kéo dài cổ ra mà hót, xù lông giũ hết những giọt sương, nhanh nhẹn chuyền từ bụi nọ sang bụi kia, tìm sâu ăn lót dạ rồi vỗ cánh bay đi.
- Thính giác (tai): Nghe tiếng hót của chim hoạ mi vào các buổi chiều (khi êm đềm, khi rộn rã, như một điệu đàn trong bóng xế, âm thanh vang mãi trong tĩnh mịch, tưởng như làm rung động lớp sương lạnh), nghe tiếng hót vang lừng chào nắng sớm của nó vào các buổi sáng.
c) Em rất thích hình ảnh so sánh: Tiếng hót có khi êm đềm, có khi rộn rã như một điệu đàn trong bóng xế, âm thanh vang mãi trong tĩnh mịch… vì hình ảnh so sánh đó gợi tả rất đúng, rất đặc biệt tiếng hót hoạ mi âm vang trong buổi chiều tĩnh mịch.
Câu 2
Viết một đoạn văn khoảng 5 câu tả hình dáng (hoặc hoạt động) của một con vật mà em yêu thích.
Phương pháp giải:
- Viết đoạn văn có mở đoạn, thân đoạn, kết đoạn.
- Chú ý tả hình dáng con vật đó bằng cách quan sát các bộ phận như: hình dáng, bộ lông, đôi mắt,…
Lời giải chi tiết:
Bài tham khảo 1:
Nghe hơi mẹ, chim non nhích nhích dần ra, cố vươn cao cái mỏ hồng hồng, há thật rộng để chờ mồi như đứa trẻ đói lòng đang chờ bầu sữa mẹ. Chim mẹ đứng phía trên, cẩn thận mớm mồi cho con. Chú chim non nuốt lấy, nuốt để, vừa hết miếng này lại há họng chờ miếng khác. Đến lúc hết thức ăn rồi mà chú vẫn còn đòi mẹ mớm mồi. Chim mẹ rỉa lông cho con như người mẹ âu yếm con mình.
Bài tham khảo 2:
Cún Con nhà em rất thích được đi dạo vào mỗi buổi chiều. Mỗi khi được ra khỏi nhà, Cún con chạy thẳng ra công viên trước nhà em. Cún thích thú chạy nhảy quanh vườn hoa rực rỡ sắc màu. Thỉnh thoảng, có người lại gần trêu Cún, nó lại quấn lấy chân như là người quen từ lâu. Chân Cún ngắn nên dáng chạy của Cún rất đáng yêu khiến cho ai nhìn thấy cũng đều cười vui vẻ.
Để giúp các em học sinh lớp 5 luyện tập tốt hơn về tả con vật, dưới đây là một số bài văn mẫu tả các loài vật khác nhau:
Bài văn mẫu 1: Tả con mèo
Nhà em có nuôi một chú mèo tam thể rất đáng yêu. Chú ta có bộ lông pha trộn giữa ba màu trắng, đen và vàng, trông như một bức tranh trừu tượng. Đôi mắt chú tròn xoe, màu xanh biếc, lúc nào cũng mở to quan sát mọi thứ xung quanh. Cái đuôi dài của chú thường ngoe nguẩy mỗi khi vui vẻ hoặc tò mò. Mỗi khi em đi học về, chú ta lại chạy ra đón, cọ đầu vào chân em nũng nịu, đòi vuốt ve.
Bài văn mẫu 2: Tả con chó
Chú chó nhà em tên là Milu. Milu có bộ lông màu vàng óng ả, mềm mại như nhung. Đôi tai của Milu lúc nào cũng vểnh lên để nghe ngóng. Mỗi khi có người lạ đến gần nhà, Milu lại sủa vang để báo hiệu. Milu rất thông minh và trung thành. Em thường chơi đùa với Milu sau những giờ học căng thẳng. Milu là người bạn thân thiết của em.
Bài văn mẫu 3: Tả con gà trống
Sáng sớm, chú gà trống nhà em đã cất tiếng gáy “ò ó o” vang vọng khắp xóm. Chú ta có bộ lông sặc sỡ với nhiều màu sắc khác nhau như đỏ, vàng, xanh. Cái mào đỏ tươi của chú dựng đứng trên đầu, trông rất oai vệ. Đôi chân chú to khỏe, có móng vuốt sắc nhọn. Chú thường đi lại trong sân, bới đất tìm giun để ăn. Tiếng gáy của chú gà trống báo hiệu một ngày mới bắt đầu.
