“Tạm biệt Huế” của Thu Bồn là một khúc ca ly biệt đầy lưu luyến, không chỉ với thành phố mộng mơ mà còn với một bóng hình, một kỷ niệm. Bài thơ, sau này được nhạc sĩ Xuân An phổ nhạc, càng trở nên nổi tiếng và đi sâu vào lòng người yêu thơ nhạc.
bởi vì em dắt anh lên những ngôi đền cổ
nên chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu
những lăng tẩm như hoàng hôn chống lại ngày quên lãng
mặt trời vàng và mắt em nâu
Những dòng thơ mở đầu gợi lên một không gian cổ kính, trầm mặc của Huế. Hình ảnh “những ngôi đền cổ”, “lăng tẩm như hoàng hôn” vẽ nên một bức tranh về một thành phố với bề dày lịch sử và văn hóa. “Chén ngọc giờ chìm dưới đáy sông sâu” có thể là ẩn dụ cho những kỷ niệm đẹp đã qua, giờ chỉ còn là dĩ vãng.
Alt: Biểu tượng chứng nhận bạc, minh họa cho sự trân trọng giá trị văn hóa và lịch sử trong bài thơ Tạm biệt Huế.
xin chào Huế một lần anh đến
để ngàn lần anh nhớ hư vô
em rất thực nắng thì mờ ảo
xin đừng lầm em với cố đô
Lời chào tạm biệt nhưng lại là lời khẳng định về một nỗi nhớ da diết. “Một lần anh đến để ngàn lần anh nhớ” thể hiện sự khắc sâu của hình ảnh Huế trong tâm trí tác giả. “Em rất thực nắng thì mờ ảo” là một câu thơ đầy mâu thuẫn, gợi lên vẻ đẹp vừa thực tại, vừa hư ảo của người con gái Huế.
áo trắng hỡi thuở tìm em không thấy
nắng minh mang mấy nhịp Tràng Tiền
nón rất Huế mà đời không phải thế
mặt trời lên từ phía nón em nghiêng
Hình ảnh “áo trắng”, “nón Huế” là những biểu tượng quen thuộc của Huế. Tuy nhiên, tác giả lại cảm thấy có một sự khác biệt, một điều gì đó không thể nắm bắt được. “Nón rất Huế mà đời không phải thế” có thể là một sự phản ánh về sự thay đổi của Huế, hoặc có thể là sự phức tạp trong tâm hồn con người.
Alt: Cầu Tràng Tiền soi bóng xuống dòng sông Hương thơ mộng, biểu tượng đặc trưng của Huế trong bài thơ Tạm biệt Huế.
nhịp cầu cong và con đường thẳng
một đời anh đi mãi chẳng về đâu
con sông dùng dằng con sông không chảy
sông chảy vào lòng nên Huế rất sâu
“Nhịp cầu cong và con đường thẳng” tượng trưng cho những ngã rẽ, những lựa chọn trong cuộc đời. “Một đời anh đi mãi chẳng về đâu” thể hiện sự lạc lõng, bế tắc. “Con sông dùng dằng con sông không chảy” là một hình ảnh độc đáo, gợi lên sự tĩnh lặng, trầm lắng của sông Hương, nhưng đồng thời cũng là sự trăn trở, day dứt trong lòng người.
tạm biệt Huế với em là vĩnh biệt
Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya
tạm biệt nhé với chiếc hôn thầm lặng
anh trở về hoá đá phía bên kia.
Lời tạm biệt cuối cùng là một sự chia ly vĩnh viễn. “Tạm biệt Huế với em là vĩnh biệt” thể hiện sự dứt khoát, nhưng cũng đầy đau khổ. “Hải Vân ơi xin người đừng tắt ngọn sao khuya” là một lời cầu nguyện, mong muốn giữ lại những gì còn sót lại của Huế trong trái tim. “Anh trở về hoá đá phía bên kia” là một hình ảnh bi tráng, thể hiện sự hóa thân, sự hy sinh cho tình yêu và nỗi nhớ.
Alt: Ngọn Hải Vân hùng vĩ, tượng trưng cho sự chia cắt và nỗi buồn ly biệt trong bài thơ Tạm biệt Huế.
“Tạm biệt Huế” không chỉ là một bài thơ về Huế, mà còn là một bài thơ về tình yêu, về sự chia ly, về những nỗi nhớ không nguôi. Bài thơ đã chạm đến trái tim của nhiều người, bởi nó đã nói lên những cảm xúc chung của con người về những điều đã qua, những kỷ niệm không thể nào quên. Nó là lời tạm biệt, nhưng cũng là lời hứa sẽ mãi nhớ về Huế, về những gì đẹp đẽ nhất của thành phố này.
