La bàn là một công cụ định hướng vô cùng hữu ích, đặc biệt trong các hoạt động ngoài trời như đi bộ đường dài, leo núi hoặc khi di chuyển ở những nơi không có kết nối internet để sử dụng bản đồ số. Tuy nhiên, để la bàn hoạt động chính xác, việc tránh xa các vật có từ tính là vô cùng quan trọng. Tại sao lại như vậy?
Kim la bàn hoạt động dựa trên nguyên lý tương tác với từ trường Trái Đất. Kim nam châm của la bàn được thiết kế để tự do xoay và chỉ về hướng từ trường Bắc của Trái Đất, giúp chúng ta xác định phương hướng.
Ảnh: La bàn cơ bản hiển thị kim nam châm đang chỉ hướng Bắc địa lý.
Khi la bàn đặt gần các vật có từ tính, chẳng hạn như nam châm, điện thoại, loa, hoặc thậm chí là các vật dụng kim loại chứa sắt, niken, coban, từ trường của những vật này sẽ tác động lên kim la bàn.
Hiện tượng này được gọi là nhiễu từ. Nhiễu từ làm sai lệch từ trường Trái Đất tại vị trí của la bàn, khiến kim la bàn không còn chỉ đúng hướng Bắc địa lý nữa. Mức độ sai lệch phụ thuộc vào cường độ từ trường của vật gây nhiễu và khoảng cách giữa vật đó với la bàn.
Ảnh: La bàn bị lệch hướng do ảnh hưởng của từ trường từ nam châm.
Việc sử dụng la bàn trong môi trường nhiễu từ có thể dẫn đến những sai lầm nghiêm trọng trong định hướng. Ví dụ, nếu bạn đang đi bộ đường dài và la bàn bị ảnh hưởng bởi một con dao hoặc một chiếc điện thoại trong túi, bạn có thể đi sai hướng mà không hề hay biết, dẫn đến lạc đường hoặc gặp nguy hiểm.
Để đảm bảo la bàn hoạt động chính xác, hãy luôn giữ nó cách xa các vật có từ tính ít nhất 30cm. Kiểm tra lại la bàn sau khi di chuyển để đảm bảo không có vật lạ nào gây nhiễu từ.
Ảnh: Minh họa khoảng cách an toàn giữa la bàn và vật kim loại.
Ngoài ra, cần lưu ý rằng một số địa điểm, như gần đường dây điện cao thế hoặc các công trình xây dựng lớn bằng thép, cũng có thể tạo ra từ trường mạnh và gây ảnh hưởng đến la bàn. Trong những trường hợp này, hãy cố gắng tìm một vị trí khác để lấy hướng hoặc sử dụng các phương pháp định hướng khác như bản đồ hoặc GPS (nếu có).
Bằng cách hiểu rõ nguyên nhân và cách phòng tránh nhiễu từ, bạn có thể sử dụng la bàn một cách hiệu quả và an toàn trong mọi tình huống.
